Ημερομηνία Δημοσίευσης: 03/11/2017
Της δημοσιογράφου Εύας Μαρά
Μιχάλης Χατζηαναστασίου (Σολίστ – Μαέστρος – Συνθέτης – Ενορχηστρωτής – Καθηγητής Συγκριτικής Μουσικολογίας): Ένας Ροκ διανοούμενος της Τέχνης.
Μια πολυσχιδής καλλιτεχνική προσωπικότητα με έντονο ταμπεραμέντο και ταλέντο που αγγίζει την ιδιοφυΐα. Ένας εναλλακτικός σύγχρονος καλλιτέχνης, ένας αιρετικός που αμφισβητεί το … προφανές, εραστής της φιλοσοφίας και της απλότητας. Ένας διανοούμενος της τέχνης που η μουσική του ξεπερνά τη γνώση …και ερεθίζει το συναίσθημα…
Κάποιοι τον αποκάλεσαν “σύγχρονο Mozart” και άλλοι τον συγκρίνουν με τον Paganini” και το Vivaldi… Ο Μαέστρος που πέρασε τις πύλες των Θεάτρων και των Μεγάρων με …μπότα και blue jean.
Κυρίες και κύριοι, ο Μιχάλης Χατζηαναστασίου!
“Η Μαρία Κάλλας, ναι, θεωρώ πως – μετά τον Θεϊκό Mozart, υπήρξε η μεγαλύτερη ροκ σταρ της εποχής της και όχι μόνο. Εμπρός σε έναν μεγάλο και εν γνώση της καταστροφικό έρωτα θυσίασε τα πάντα. Δόξα, χρήμα, αίγλη. Απέρριψε έναν επίγειο παράδεισο για να παραδοθεί στην Κόλαση που έζησε. Αν αυτό δεν είναι ροκιά, τότε τι είναι;”
Με αφορμή την Συναυλία – Αφιέρωμα “Maria Callas – La Divina (40 χρόνια από το ταξίδι της) που θα πραγματοποιηθεί στις 8 Νοεμβρίου στις 8.30μμ στο Μ.Μ.Θ, δώστε μας ένα γενικό πλάνο της με τον πλέον ουσιαστικό ρόλο σας σ’ αυτήν ως διευθυντής ορχήστρας.
Με αφορμή τα 40 χρόνια από τη θάνατο της Μαρίας Κάλλας διοργανώνεται μια ιδιαίτερη συναυλία – αφιέρωμα τιμής ένεκεν, υπό την αιγίδα του Ελληνικού Συλλόγου Μαρία Κάλλας Αθηνών με τη συνδιοργάνωση του φιλανθρωπικού συλλόγου “Μαζί” και του Ωδείου Β. Ελλάδος, την Τετάρτη 8 Νοεμβρίου στις 8.30μμ στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Πού έγκειται η ιδιαιτερότητά της, όπως προαναφέρατε;
Ιδιαίτερη διότι, στην παράσταση θα συνδυασθούν ήχος, χορός και εικόνα στο επίπεδο ενός ζωντανού ντοκιμαντέρ το οποίο πραγματεύεται τον βίο και την πολιτεία της διεθνούς Ντίβας της Όπερας. Εγώ θα έχω την τιμή να διευθύνω την Συμφωνική Ορχήστρα του Ωδείου Β. Ελλάδος και τη Χορωδία της Ένωσης Ελλήνων Μουσικών Εκπαιδευτών, οι οποίοι θα συμπράξουν με τη γνωστή Ελληνίδα σοπράνο, Ισμήνη Γιαννάκη. Όλα τα παραπάνω θα ντουμπλαριστούν από κείμενα και χορογραφίες του γνωστού χορογράφου Ιωάννη Μαργαρώνη και την αφηγηματική απόδοση του δημοφιλούς δημοσιογράφου – εκφωνητή Αλέξη Κωστάλα.
Ποια στοιχεία συνέθεσαν την ξεχωριστή μορφή της Μαρίας Κάλλας ως μια εξέχουσα προσωπικότητα – “La Divina” της παγκόσμιας όπερας;
H Mαρία Κάλλας σ’ αυτό που ξεχώριζε απ’ όλες τις άλλες ήταν ότι δεν έδινε σημασία μόνο στις νότες αλλά ερμήνευε και τα λόγια, ήταν δηλαδή παράλληλα και μια εξαιρετική ηθοποιός – σαφώς με φανταστικές φωνητικές δυνατότητες – που δεν τραγουδούσε απλά το ρόλο, αλλά τον ενσάρκωνε …κάτι που την έκανε ξεχωριστή και την κατέστησε πρότυπο προς μελέτη.
Πιστεύετε, ότι η Μαρία Κάλλας υπηρέτησε την τέχνη ή τη Μαρία Κάλλας;
Θεωρώ, ότι η Κάλλας υπηρέτησε την Κάλλας και πολύ σωστά έπραξε. Θεωρώ ότι αυτή η σχέση “τέχνη -> άνθρωπος”, είναι διπλής συνεπαγωγής, αμφίδρομη και με ιδιαίτερες ισορροπίες. Αν η ζυγαριά> γείρει προς τη μια πλευρά, μπορείς να έχεις και να περιμένεις αποτελέσματα δυσάρεστα και χαλκευμένα ακόμη και από τον πιο χαρισματικό άνθρωπο.
Αποκαλέσατε στη συνέντευξη τύπου τη Μαρία Κάλλας “τη μεγαλύτερη ροκ σταρ” της εποχής της, πώς το αιτιολογείται;
Η Μαρία Κάλλας, ναι, θεωρώ πως μετά τον Θεϊκό Mozart, υπήρξε η μεγαλύτερη ροκ σταρ της εποχής της και όχι μόνο. Εμπρός σε έναν μεγάλο και εν γνώση της καταστροφικό έρωτα θυσίασε τα πάντα. Δόξα, χρήμα, αίγλη. Απέρριψε έναν επίγειο παράδεισο για να παραδοθεί στην Κόλαση που έζησε. Αν αυτό δεν είναι ροκιά, τότε τι είναι;
Πόσα έργα – άριες συνολικά ακούγονται στην παράσταση και από πόσα μέλη απαρτίζεται το συμφωνικό σύνολο που διευθύνετε στη συναυλία;
Οι άριες που θα ακουστούν θα είναι συνολικά 8 στην παράσταση, Η Ορχήστρα Β. Ελλάδος απαρτίζεται από 76 μουσικούς και η Χορωδία της Ένωσης Ελλήνων Μουσικών Εκπαιδευτικών από 44 μέλη τους οποίους διευθύνω, ενώ συμμετέχουν επίσης και 4 επαγγελματίες μπαλαρίνες από τη σχολή χορού του Ιωάννη Μαργαρώνη και βέβαια η σοπράνο Ισμήνη Γιαννάκη.
Πώς αισθάνεστε ως μαέστρος της συναυλίας προς τιμή της θρυλικής Μαρίας Κάλλας; Ποια δυσκολία ενείχε αυτό το εγχείρημα κατά την περίοδο προετοιμασίας της;
Η προετοιμασία όλου αυτού του εγχειρήματος έχει ξεκινήσει από τις αρχές του καλοκαιριού, οι πρόβες πριν μισό μήνα. Σαφώς και τέτοιου είδους εγχειρήματα ενέχουν πάντα κινδύνους, αλλά η προετοιμασία είναι πολύ καλή και πιστεύουμε, ότι θα μπορέσουμε να εμφανιστούμε στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης με την καλύτερη δυνατή απόδοση. Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και τιμή που επέλεξαν εμένα να ηγηθώ καλλιτεχνικά όλης αυτής της μεγαλειώδους παραγωγής.
Μιχάλης Χατζηαναστασίου, Εύα Μαρά
Ποια η δική σας τεχνική δυσκολία ως μαέστρος της παράστασης;
Είχαμε εδώ να κάνουμε μ’ ένα συγκεκριμένο και ιδιαίτερο είδος τραγουδιστικής απόδοσης, το Bell canto, το οποίο προϋποθέτει ένα αρκετά ελαστικό Συμφωνικό σύνολο που θα “κολλήσει” εκφραστικά επάνω στη σολίστ. Ξεφεύγουμε δηλαδή από τα συμφωνικά στεγανά της Κλασσικής περιόδου, γεγονός που χαρακτηρίζει την διεύθυνση της ορχήστρας ως ιδιάζουσα.
Ποια η αποτίμηση της συνεργασίας σας με τη σοπράνο Ισμήνη Γιαννάκη; Είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεστε ή έχετε και στο παρελθόν συμπράξει επί σκηνής;
Η κυρία Γιαννάκη είναι μια από τις καλλιτέχνιδες εκείνες που μου δημιουργεί την ευχαρίστηση να την ακούω και να μην πλήττω. Διαθέτει έναν ιδιαίτερο τρόπο καλλιτεχνικής προσέγγισης, σαφώς, γνώση της τεχνικής που η Μαρία Κάλλας διαχειρίζονταν το μουσικό υλικό, η οποία όμως δε θα αποδώσει τη Μαρία Κάλλας ως Κάλλας αλλά θα τραγουδήσει ως Γιαννάκη, διότι θα ερμηνεύσει Verdi, Puccini, Rossini κλπ και ως γνωστόν τα έργα ανήκουν στους δημιουργούς τους. Με την κυρία Γιαννάκη γνωριζόμαστε καλλιτεχνικά, έχουμε συνεργασθεί στο παρελθόν.
Υπάρχει κάποια πρόταση να παρουσιαστεί η συναυλία – αφιέρωμα στη μνήμη της Μαρίας Κάλλας ακολούθως κάπου αλλού μετά το Μ. Μ. Θ.;
Ναι, γίνονται συζητήσεις για μια ακόμα εμφάνιση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Ποια η διαχωριστική Γραμμή ανάμεσα στην όπερα και γενικά το λυρικό τραγούδι με το λαϊκό;
Δε θεωρώ, ότι υπάρχει καμιά διαχωριστική γραμμή μεταξύ τους. Το bell canto και εν γένει η όπερα ήταν ο τρόπος με τον οποίον διασκέδαζε η Ευρώπη την εποχή του μπαρόκ, της κλασικής ή της ρομαντικής -ακόμη και της ιμπρεσιονιστικής περιόδου και αποτελεί μια κουλτούρα – αμιγώς ευρωπαϊκή στην εξέλιξή της η οποία όμως στηρίζεται ως φόρμα στην δομή και την λογική της Αρχαίας Ελληνικής τραγωδίας. Αυτός ήταν ο τρόπος διασκέδασης και ψυχαγωγίας των ανθρώπων τότε. Από τότε έως σήμερα οι άνθρωποι συνεχίζουν να διασκεδάζουν με το … τραγούδι, αν το τραγούδι – εν τούτοις – έχει αλλάξει ύφος, κλίμακες ή φόρμα, δεν εκτιμώ , ότι αυτό αποτελεί τρομερή ή τραγική διαφορά.
Τι έχετε αποκομίσει από το ταξίδι σας στην τέχνη; Πώς προσδιορίζετε τον όρο μουσική;
Ηρεμία! Μουσική για εμένα είναι τρόπος έκφρασης…ο μοναδικός ίσως τρόπος να εκφράσεις κάποια πράγματα! Καλές κι οι λέξεις, αλλά συχνά … πονούν η μια την άλλη, οι νότες δεν συγκρούονται μεταξύ τους…
Επόμενο επαγγελματικό βήμα σου έχει δρομολογηθεί;
Έχω 2 επίσημες εμφανίσεις – η μία στις 17 Δεκεμβρίου στην Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου, όπου διευθύνω τη Συμφωνική Ορχήστρα Τζαζ Β. Ελλάδος, και μία εξίσου σημαντική συναυλία με την Συμφωνική Ορχήστρα Τζαζ πάλι στην τελετή λήξης για τον εορτασμό των 75 χρόνων του Ωδείου Β. Ελλάδος στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης – όπου θα έχω τη χαρά να συνεργαστώ με τη “Μousa”, την ορχήστρα Νέων του Μ.Μ.Θ. που θ’ ανοίξει και την συναυλία.
Eν κατακλείδι, ποιο αποτελεί το προσωπικό σας όραμα στη μουσική ως καλλιτέχνης και δη της τζαζ μουσικής;
Δεν έχω οράματα. Αρκούμαι στα όνειρα. Παραταύτα , η τζαζ είναι ένα ανεξερεύνητο είδος μουσικής, το οποίο ακόμη δεν έχει χαρτογραφηθεί πλήρως και θεωρώ ότι ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία μου να περιπλανούμαι και να “πλανούμαι” σε… άγνωστα μονοπάτια. Η Μοντέρνα Αρμονία ή Jazz Αρμονία όπως οι περισσότεροι την γνωρίζουν είναι ένα ολόκληρο Μουσικό Θεωρητικό Σύστημα το οποίο αντλεί νόμους και “παρανόμους” σχεδόν από όλα τα υπόλοιπα τονικά και μη μουσικοθεωρητικά Συστήματά. Τούτο την καταστά, ενδιαφέρουσα και πάντα … ερωμένη.
