Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις και τα φεστιβάλ που οργανώνονται ετησίως στην πόλη της Θεσσαλονίκης και στα περίχωρα, αποτελούν πόλο έλξης για τους επισκέπτες της καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι κυριότερες από αυτές είναι:
Φθινόπωρο (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος – Νοέμβριος)
Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης – ΔΕΘ
Το κορυφαίο οικονομικό και πολιτικό γεγονός της χώρας διεξάγεται κάθε χρόνο στις αρχές Σεπτεμβρίου, στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και σημαντικότερη Έκθεση που διοργανώνεται στην Ελλάδα και που λόγω του εμπορικού της χαρακτήρα καταφέρνει να προσελκύει 250.000 επισκέπτες. Με πλούσιο παρελθόν και την αίγλη της παλιάς καλής εποχής να την ακολουθεί μέχρι και σήμερα, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης διοργανώνει πλήθος πολιτιστικών και ψυχαγωγικών εκδηλώσεων, που τη μετατρέπουν στη μεγαλύτερη γιορτή της πόλης.
Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Πρόκειται για το κορυφαίο φεστιβάλ κινηματογράφου της νοτιοανατολικής Ευρώπης, το βήμα παρουσίασης της ετήσιας ελληνικής παραγωγής και το πρωτεύον και παλαιότερο φεστιβάλ στα Βαλκάνια για τις δημιουργίες νεοεμφανιζόμενων κινηματογραφιστών από όλο τον κόσμο. Εγκαινιάστηκε το 1960 ως Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου και από το 1992 έγινε διεθνές, περιλαμβάνοντας Διαγωνιστικό Τμήμα ταινιών μεγάλου μήκους πρωτοεμφανιζόμενων σκηνοθετών με την πρώτη ή τη δεύτερή τους ταινία. Ταινίες απ’ όλο τον κόσμο, κινηματογραφικές εκπλήξεις, σημαντικοί προσκεκλημένοι, αφιερώματα, masterclasses, ανοιχτές συζητήσεις και παράλληλες εκδηλώσεις, συνθέτουν το κινηματογραφικό δεκαήμερο της διοργάνωσης, μεταμορφώνοντας την πόλη της Θεσσαλονίκης κάθε Νοέμβριο σε έναν τόπο ανακάλυψης και γόνιμου διαλόγου με άξονα την Έβδομη Τέχνη.
Δημήτρια
Τα Δημήτρια αποτελούν κορυφαία πνευματική και καλλιτεχνική διοργάνωση της Θεσσαλονίκης με παγκόσμια ακτινοβολία, μια και από το 1995 εντάσσεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση Διεθνών Φεστιβάλ. Στη διάρκεια των τεσσαρακοστών πέμπτων διοργανώσεων, οι κάτοικοι της πόλης έζησαν συναρπαστικές εμπειρίες μέσα από φημισμένες όπερες, φαντασμαγορικά μπαλέτα, θεατρικές παραστάσεις και πρωτόγνωρες εικαστικές παρεμβάσεις. Οι εκδηλώσεις διαρκούν 3 μήνες, από τον Σεπτέμβριο ως και τον Νοέμβριο κάθε χρόνου.
Reworks festival
Πρόκειται για φεστιβάλ σύγχρονης μουσικής και τέχνης που διοργανώνεται στον Πολυχώρο του Βίλκα. Αποτελεί το πρώτο πλήρες οπτικό-ακουστικό φεστιβάλ τέχνης στη Βόρεια Ελλάδα, το οποίο πραγματοποιείται εδώ και 5 χρόνια χάρη σε ιδέες, επινοήσεις και εξελικτικές διεργασίες της κολλεκτίβας ΝΟΝ, η οποία διατηρεί και την καλλιτεχνική επιμέλεια του φεστιβάλ. Το Reworks έχει ως βασικό στόχο να προβάλλει την άρρηκτη σχέση μεταξύ μουσικής και μοντέρνας τέχνης και να προσφέρει μια στέρεη πλατφόρμα επί της οποίας νέες ιδέες, μουσικά trends, καλλιτεχνήματα και νέα ταλέντα της εγχώριας και διεθνούς σκηνής αναδεικνύονται και προβάλλονται σε ένα ευρύ κοινό.
ΧΕΙΜΩΝΑΣ (ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ – ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ)
Ποδηλατικό Καρναβάλι Θεσσαλονίκης
Διοργανώνεται από το 2010 κάθε Τσικνο-Πέμπτη σε κεντρικούς δρόμους της Θεσσαλονίκης, με στόχο το πάντρεμα της παράδοσης του Καρναβαλιού με την αναβίωση της παράδοσης του ποδηλάτου στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει μεγάλη ποδηλατική παρέλαση μεταμφιεσμένων στο κέντρο της πόλης, με τον βασιλιά καρνάβαλο και τη βασίλισσα του καρναβαλιού, με αποκριάτικα άρματα με συμβολικό και σατυρικό χαρακτήρα και θεματικά γκρουπ καρναβαλιστών. Μετά την παρέλαση ακολουθεί γλέντι με κρασί, φαγητό, ζωντανή μουσική, προβολές και DJ SET μέχρι την ανατολή του ηλίου, και η παραδοσιακή καύση του βασιλιά καρνάβαλου.
Διεθνές Φεστιβάλ Φωτογραφίας PhotoΒiennale
To Διεθνές Φεστιβάλ Φωτογραφίας PhotoΒiennale ξεκίνησε να διοργανώνεται την άνοιξη του 2008 από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, ως μετεξέλιξη της εικοσαετούς Φωτογραφικής Συγκυρίας – Photosynkyria. Η PhotoΒiennale λαμβάνει χώρα κάθε 2 χρόνια. Παρουσιάζει περισσότερες από 50 εκθέσεις σε διαφορετικούς χώρους σε ολόκληρη την πόλη της Θεσσαλονίκης, με τη συμμετοχή καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η διοργάνωση περιλαμβάνεις εκθέσεις, δράσεις – Portfolio reviews, βραβεία, διαλέξεις, ημερίδες, εργαστήρια, masterclasses, και παράλληλες εκδηλώσεις.
Άνοιξη (Μάρτιος – Απρίλιος- Μάιος)
Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ
Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ξεκίνησε το 1999 και παρουσιάζει τις εικόνες της κοινωνικής, ιστορικής, πολιτικής και, κυρίως, ανθρώπινης πραγματικότητας του νέου αιώνα, που λειτουργούν ως εφαλτήριο για περιπετειώδεις κινηματογραφικές περιπλανήσεις. Διεξάγεται κάθε χρόνο το μήνα Μάρτιο.
Διεθνής Έκθεση Βιβλίου
Η Έκθεση, που διοργανώνεται από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου / Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, τη Helexpo και την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών, αποτελεί κορυφαίο γεγονός με εμπορικό και πολιτιστικό χαρακτήρα για τον χώρο των εκδοτών, των δημιουργών και του βιβλιόφιλου κοινού. Δίνει προβάδισμα στην ανάδειξη του βιβλίου ως κύριου μέσου “συνομιλίας” μεταξύ γραμμάτων και τεχνών, ενώ παράλληλα διαμορφώνει ιδέες και στοιχειοθετεί απόψεις γύρω από την επικαιρότητα αλλά και τα βασικά ερωτήματα που εγείρονται για τον άνθρωπο σήμερα. Διεξάγεται από το 2004 και κάθε χρόνο στα τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου, στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης.
Καλοκαίρι (Ιούνιος – Ιούλιος – Αύγουστος)
Φεστιβάλ Βιβλίου στην Παραλία του Λευκού Πύργου
Πρόκειται για υπαίθρια έκθεση βιβλίου που διεξάγεται από το 1982 στην παραλία του Λευκού Πύργου. Συγκεντρώνει κάθε χρόνο πάνω από 600.000 επισκέπτες με συμμετοχές όλων των δημιουργών, εκδοτικών επιχειρήσεων αλλά και των βιβλιοπωλείων της Θεσσαλονίκης, συμβάλλοντας στη διεύρυνση του αναγνωστικού κοινού και την αύξηση της βιβλιοπαραγωγής. Στο χώρο του Φεστιβάλ βιβλίου φιλοξενούνται εκδηλώσεις λόγου, μουσικής, θεάτρου, χορού καθώς και παρουσιάσεις βιβλίων.
Φεστιβάλ Δάσους
Λαμβάνει χώρα κατά τη θερινή περίοδο στα δύο ανοιχτά θέατρα του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, το Θέατρο Δάσους στο δάσος του Σέιχ Σου, και το Θέατρο Γης στο Νταμάρι Τριανδρίας. Περιλαμβάνουν θεατρικές παραστάσεις, παραστάσεις χορού και συναυλίες γνωστών καλλιτεχνών της εγχώριας και διεθνούς μουσικής σκηνής.
Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών
Λαμβάνει χώρα κατά τη θερινή περίοδο στον υπαίθριο χώρο του συγκροτήματος της Μονής Λαζαριστών. Το συγκρότημα έχει χώρους που καλύπτουν περίπου 20.000 τ.μ., καθώς και διώροφο χώρο στάθμευσης 150 θέσεων για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Σε καθημερινή βάση, οι χώροι της Μονής αποτελούν ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού και ψυχαγωγίας που προσελκύει πολλές και διαφορετικές ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες πολιτών. Ο υπαίθριος χώρος έχει σκηνογραφηθεί κατάλληλα, ώστε να αναδεικνύονται οι επί μέρους χώροι και οι δραστηριότητες που φιλοξενούνται. Οι δραστηριότητες χωρίζονται σε συγκεκριμένους τομείς και θεματικές που περιλαμβάνουν μουσική, χορό, θέατρο, προβολές, εικαστικά, καλλιτεχνικό παζάρι, κ.ά.
Φεστιβάλ Καλοκαιριού
Διοργανώνονται από τη Διεύθυνση Πολιτισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης. Θεατρικά σχήματα με παραστάσεις από το Αρχαίο Ελληνικό Δράμα, το Κλασικό Ευρωπαϊκό Θέατρο και τη Νεοελληνική Δραματουργία καθώς και μουσικές παραστάσεις, συνιστούν ένα ποιοτικό πρόγραμμα. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται κυρίως στο Δημοτικό Θέατρο Κήπου.
Αντιρατσιστικό φεστιβάλ
Πρόκειται για τριήμερο φεστιβάλ που διοργανώνει το Κοινωνικό Κέντρο – Στέκι Μεταναστών της Θεσσαλονίκης εδώ και 14 περίπου συναπτά έτη. Κατά τη διάρκειά του φεστιβάλ, ντόπιοι και μετανάστες, κινηματικές συλλογικότητες, αλλά και μεμονωμένοι πολίτες διασκεδάζουν μαζί (με μουσικές, χορούς και γεύσεις του κόσμου), συζητούν, αλληλοενημερώνονται, και προωθούν την ιδέα της αντίστασης στο ρατσισμό και σε κάθε μορφής διακρίσεις και αποκλεισμούς.
2310 festival
Tο 2310 Festival ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2011, με ένα διήμερο rock και heavy metal μουσικής, που σκοπό έχει να ενώσει το κοινό σε μία σκηνή, σε ένα πανηγύρι μουσικής κάθε είδους. Φιλοδοξεί να αποτελέσει τον συναυλιακό θεσμό του καλοκαιριού της Βόρειας Ελλάδας.
Εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται όλο το χρόνο
Ετήσιες εμπορικές εκθέσεις Helexpo
Πρόκειται για εμπορικές εκθέσεις που πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου στις εγκαταστάσεις του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου της Θεσσαλονίκης (Helexpo), στο κέντρο της πόλης. Ενδεικτικά αναφέρονται: η Διεθνής Έκθεση Επίπλου Furnidec, η Διεθνής Έκθεση Τροφίμων, Ποτών, Μηχανημάτων & Εξοπλισμού Detrop, η Διεθνής Έκθεση Επίπλου Furnidec, η Διεθνής Έκθεση Κοσμήματος Kosmima, η Διεθνής Έκθεση Τουρισμού Philoxenia, κ.ά.
Εποχιακές εκδηλώσεις περιδερειακών δήμων
Παραθινούπολη
Η Παραθινούπολη είναι μια γιορτή για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Οργανισμός του Δήμου Καλαμαριάς στις αρχές Ιουνίου στο χώρο του πρώην στρατοπέδου Μακεδονομάχου Κόδρα. Περιλαμβάνει πρωτότυπες εκπαιδευτικές και καλλιτεχνικές δράσεις. Σκοπός της διοργάνωσης είναι να προσφέρει τη δυνατότητα στα παιδιά, τόσο της Καλαμαριάς όσο και της υπόλοιπης Θεσσαλονίκης, να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους, να καλλιεργήσουν τη φαντασία και την αισθητική τους, να διευρύνουν τους ορίζοντες των γνώσεών τους, και να ευαισθητοποιηθούν σε διάφορα επίκαιρα θέματα.
Γιορτή Σαρδέλας Δήμου Καλαμαριάς
Η Γιορτή της Σαρδέλας του Δήμου Καλαμαριάς αποτελεί παραδοσιακό έθιμο των ψαράδων του συνοικισμού Νέας Κρήνης που συνεχίζεται εδώ και πολλά χρόνια. Διοργανώνεται κάθε καλοκαίρι στις 25 Ιουλίου, στο πάρκο “Ούλοφ Πάλμε” της παραλίας της Νέας Κρήνης. Οι ψαράδες της περιοχής καθιέρωσαν αυτό το έθιμο που γίνεται την παραμονή της γιορτής της εκκλησίας της περιοχής (Αγία Παρασκευή) για να έχουν καλές ψαριές. Κατά τη διάρκειά της γιορτής προσφέρονται δωρεάν ψητές σαρδέλες και κρασί υπό τους ήχους λαϊκών συγκροτημάτων.
Παρά θιν αλός
Η φράση του Oμήρου “Παρά θιν αλός”, σημαίνει “δίπλα θάλασσα, στην αμμουδιά” και δίνει το στίγμα των εκδηλώσεων που διοργανώνει ο Δήμος Καλαμαριάς από το 1991. Στη μοναδική περιοχή εντός του Συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης που υπάρχει αμμουδιά, στην παραλία της Αρετσούς, δίπλα στην θάλασσα, οι εκδηλώσεις του “Παρά θιν αλός” έχουν καταξιωθεί στο κοινό της Θεσσαλονίκης. Η φιλοσοφία του Δήμου είναι οι εκδηλώσεις αυτές να αγκαλιάσουν διάφορες μορφές τέχνης (μουσική, χορός, εκθέσεις, κινηματογράφος, διαλέξεις) εστιάζοντας σε έναν θεματικό κύκλο κάθε φορά.
Διεθνές Φεστιβάλ Νεανικών Ορχήστρων Δήμου Δέλτα
Σκοπός του κύκλου των εκδηλώσεων που διοργανώνεται κάθε Αύγουστο στον δήμο Δέλτα και στους δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης, είναι η γνωριμία διαφορετικών τρόπων εργασίας και μεθόδων, η ανάπτυξη καλλιτεχνικών και φιλικών δεσμών ανάμεσα σε ξένα και ελληνικά μουσικά σχήματα που συμμετέχουν, η δημιουργία δικτύου, η επικοινωνία μέσα από τη συνεργασία και τη μουσική, η δυνατότητα της πραγματοποίησης προγραμμάτων ανταλλαγών και η σύνδεσή τους με αντίστοιχες εκδηλώσεις του εξωτερικού.
Θέρμης Δρώμενα
Πρόκειται για καθιερωμένο πλέον πολιτιστικό θεσμό, που διοργανώνει κάθε καλοκαίρι ο Δήμος Θέρμης στο Φράγμα της Θέρμης, και αποτελεί ένα από τα σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα του Νομού Θεσσαλονίκης. Κάθε γωνιά του δήμου μετατρέπεται σε εστία παραγωγής πολιτισμού.
Μερκούρεια
Πρόκειται για έναν καταξιωμένο θεσμό που διοργανώνονται από τον Δήμο Νεάπολης – Συκεών και που υπηρετεί με συνέπεια την πολιτιστική αποκέντρωση, όπως την εμπνεύστηκε και προώθησε η Μελίνα Μερκούρη, στην οποία είναι αφιερωμένα. Οι θεατρικές παραστάσεις λαμβάνουν χώρα κάθε Αύγουστο στο Ανοιχτό Θέατρο Συκεών Μάνος Κατράκης.
Μηχανιώτικα
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Δήμου Θερμαϊκού που διοργανώνονται κάθε Ιούλιο στο λιμάνι της Μηχανιώνας, πραγματοποιούνται μουσικοχορευτικές παραστάσεις, που συνδυάζουν τον πολιτισμό και την παράδοση, ενώ αναδεικνύουν τον αλιευτικό χαρακτήρα του τόπου.
Επιβατιανά
Το διεθνές φεστιβάλ πολιτισμού, λαογραφίας και παράδοσης “Επιβατιανά” διοργανώνεται κάθε Ιούλιο από τον Πολιτιστικό Σύλλογο “Νέοι Επιβάτες”, στο Πάρκο εκδηλώσεων των Νέων Επιβατών.
Εποχιακές εκδηλώσεις Χαλκιδικής και κοντινών νομών
Φεστιβάλ Θάλασσας
Το “Φεστιβάλ Θάλασσας” διοργανώνεται από τον δήμο Νέας Προποντίδας στο ανοιχτό αμφιθέατρο Νέων Μουδανιών, κάθε Ιούλιο και Αύγουστο. Περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες γνωστών καλλιτεχνών, παραστάσεις λαϊκών χορευτικών ομίλων και την διάσημη Γιορτή της Σαρδέλας Νέων Μουδανιών. Κατά τη διάρκεια της γιορτής, οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν δωρεάν ψητές σαρδέλες και άλλα ψάρια, καθώς και άφθονο κρασί, και να διασκεδάσουν υπό τους ήχους λαϊκών και παραδοσιακών μουσικοχορευτικών συγκροτημάτων.
Φεστιβάλ Πολυγύρου
Το καλοκαιρινό φεστιβάλ του Δήμου Πολυγύρου έχει τίτλο “Καλοκαίρι τέχνης και πολιτισμού”, και διοργανώνεται στο ανοιχτό θέατρο Πολυγύρου και σε υπαίθριους χώρους γειτονικών περιοχών.
Φεστιβάλ Κασσάνδρας
Παρουσιάζεται κάθε καλοκαίρι στο αμφιθέατρο της Σίβηρης στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής.
Sani Festival
Το φεστιβάλ του ξενοδοχείου Sani, διοργανώνεται κάθε Ιούλιο και Αύγουστο, και υποδέχεται σημαντικούς ξένους και Έλληνες μουσικούς, καθώς και καλλιτέχνες από τον κόσμο του θεάτρου. Κεντρική ενότητα στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ είναι το “Jazz on the Hill” που πραγματοποιείται στο λόφο της Σάνης, και έχει κλείσει 20 χρόνια συνεχούς παρουσίας.
Φεστιβάλ Ολύμπου
Με απαρχή τις γιορτές των Μουσών το 1972 το Φεστιβάλ Ολύμπου μεταμορφώθηκε μέσα από την πορεία του στο χρόνο σε έναν σύγχρονο πολιτιστικό θεσμό, που μετρά χιλιάδες φίλους και χαίρει εκτίμησης για την αισθητική του και την πληρότητα των πολιτιστικών προτάσεων που έχει να παρουσιάσει κάθε καλοκαίρι. Οι εκδηλώσεις διεξάγονται στο αρχαίο θέατρο του Δίου, στο Κάστρο του Πλαταμώνα, στην Παναγία Κονταριώτισσα και στο Κέντρο Μεσογειακών Ψηφιδωτών του Δίου, στο πάρκο των Καταφυγιωτών και στο ανοιχτό θέατρο του πάρκου της Κατερίνης.
