Ημερομηνία Δημοσίευσης: 13/04/2016
Του Αθανάσιου Ιορδανίδη
Δημήτρης Αποστολάκης: “Ήταν θέμα χρόνου να ξεσπάσει η προσφυγική κρίση.”
Μια ανάγνωση του Ερωτόκριτου διαφορετική από τις συνηθισμένες προτείνουν οι Χαΐνηδες και η ομάδα Κι όμΩς κινείται (χορός/ακροβασία) στη μουσική παράσταση Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου.
Μια τραγουδαφήγηση, που πότισε, με τέτοιο απόλυτο τρόπο, τη μουσική παράδοση, έπλασε σε μεγάλο βαθμό τη γλώσσα που μιλιέται σε αυτόν τον τόπο, συγκίνησε γενιές ανθρώπων, τους δάνεισε εικόνες και σύμβολα για τον έρωτα, τον ηρωισμό, τη φιλία, τη γενναιότητα, την αξιοπρέπεια, τον πόνο, το σωστό, το λάθος και τελικά υιοθετήθηκε απόλυτα ως σύμβολο-αντιπρόσωπος του πολιτισμού τους.
Ο Δημήτρης Αποστολάκης επιχειρεί “μιαν άλλη αναπαράσταση της διαλεκτικής του Ερωτόκριτου, στηριγμένη στη δύναμη, την πίστη και την τέχνη των ιδιαίτερων προσώπων, που θα καταδυθούν σ’ αυτή την αρχέγονη συνειδησιακή κατάσταση του Ομηρίδη – Λυράρη – Ράπερ” και μίλησε στο Thessaloniki City Guide για την παράσταση και όχι μόνο.
Έχετε κάνει μια μεγάλη πορεία η οποία ξεκινάει τη δεκαετία του 90. Έχει αλλάξει κάτι στον τρόπο που γράφετε από την πρώτη σας απόπειρα μέχρι σήμερα;
Όχι. Όταν μου δίνεται κάτι δεν έχω καμιά επίγνωση ατομικότητας. Δεν ξέρω ποιος είμαι και πως με λένε.
Ποιες οι πηγές έμπνευσής σας;
Δεν ξέρω από που έρχεται η έμπνευση και ούτε με αφορά. Δεν ξέρω πότε θα βρέξει και ποιο σύννεφο θα ρίξει το νερό. Απλώς ξεπετρίζω με χαρά και αυταπάρνηση το χωράφι της καρδιάς μου. Ότι φυτρώσει θα είναι μια συνέργεια ουρανού και γης. Εγώ είμαι ο ενδιάμεσος.
Έχετε πει ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση είναι μια μοναδική ευκαιρία να ζήσουμε τις αλλαγές που ονειρεύτηκαν γενιές και γενιές ανθρώπων, αρκεί να τολμήσουμε. Πείτε μας κάτι που θα προτείνατε.
Έχω τοποθετηθεί επί του θέματος πολλές φορές. Εν συντομία, η κρίση είναι βαθύτατα πολιτισμική και κανένα πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να δώσει λύση. Ο πλανήτης σε έξι το πολύ γενιές θα γίνει παντελώς αφιλόξενος για τον άνθρωπο. Εκτός, λοιπόν που τα υφιστάμενα πολιτικά συστήματα οδηγούν την ανθρωπότητα σε εξορία, είναι επιπλέον ανίκανα να νοηματοδοτήσουν την ύπαρξη. Κανένα αγαθό δεν είναι όμορφο, νόστιμο αν δεν υπάρχει όραμα. Η κοινωνική θέσμιση χρήζει ριζικής αναπλαισίωσης. Νομίζω πως από έρωτα ή αρρώστια, θα οδηγηθούμε αργά ή γρήγορα στην μόνη βιώσιμη λύση: αυτόνομες, αυτοθεσμιζόμενες κοινότητες, ισχυρώς αλληλεπιδρώσες μεταξύ τους και εν αρμονία με όλο το οικοσύστημα. Εκεί δεν θα έχομε πια απρόσωπους, κατατεθλιμμένους καταναλωτές αλλά χαρούμενες δημιουργικές μοναδικότητες.
Σαν πρώτη αντίδραση στην παρακμή, θα πρότεινα την “ακριβή απεύθυνση”: έντονη παρουσία και εξίσου έντονη απουσία. Επειδή εξομοιωνόμαστε με τον απέναντι μας, ας συνδιαλεγόμαστε μόνο με ανθρώπους που μας γοητεύουν με τη επίπονη, ευφάνταστη εργασία τους και με την ηθική τους ακεραιότητα.
Διανύουμε την χειρότερη προσφυγική κρίση μετά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο. Για την Ευρώπη η κρίση αυτή εξελίσσεται σε υπαρξιακή. Κράτη μέλη εφαρμόζουν μονομερείς αποφάσεις και η συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης απειλείται. Επιπλέον ο φόβος της τρομοκρατίας προκαλεί άνοδο ακροδεξιών κινημάτων και εκδήλωση ρατσιστικών αντιδράσεων. Ανησυχείτε για την κατάσταση που δημιουργείται;
Η καλλιτεχνική δημιουργία έχει προφητικές ικανότητες, γιατί είναι γέννημα του συλλογικού ασυνείδητου. Την κατάσταση με το προσφυγικό την ξέραμε δεκαετίες τώρα. Σας προκαλώ ν’ ακούσετε το τραγούδι με τίτλο «Το καραβάνι» από το δίσκο ‘Μητροπολιτικά’. Ήταν θέμα χρόνου να ξεσπάσει η προσφυγική κρίση. Η ‘αραβική άνοιξη’ ήταν ένα αφελές αφήγημα της Δύσης. Η Ευρώπη – σε επίπεδο ρεάλ πολιτίκ – επέτρεψε να γίνει γης Μαδιάμ όλη η νότια γειτονιά της. Η Ευρώπη έπρεπε, όχι να συμβάλλει αλλά να επιβάλλει την ειρηνική επίλυση του παλαιστινιακού, γεννήτορα εξτρεμισμού σ’ όλο τον αραβικό κόσμο. Ο εκφασισμός είναι απόρροια του φόβου. Πάντως, απάντηση στο ρατσισμό και το φασισμό δεν μπορεί να δώσει καμιά κοινωνία. Μόνο η κοινότητα.
Τι διαφορετικό θα δουν οι θεατές της μουσικής παράστασης “Ερωτόκριτος” στην αφήγηση που προτείνουν οι Χαΐνηδες;
Ο “Ερωτόκριτος” είναι το τελευταίο έπος στην Ευρώπη, που ζει ακόμη στην προφορική παράδοση. Εγώ προσωπικά έτσι τον έμαθα, τον είδα να λειτουργεί στα χείλη απλών ανθρώπων, στην παρέα τους, στην εργασία τους, στη μοναξιά τους. Όμως η παράσταση είναι προϊόν διαλεκτικής με μια κολεκτίβα βιρτουόζων χορευτών και ακροβατών. Η χρόνια δημιουργική σχέση των ‘Χαΐνηδων’ με την εξαιρετική ομάδα χορού κι ακροβασίας ‘Κι ομΩς κινείται’, καθιστά τον “Ερωτόκριτο” μια απρόβλεπτη, ταλάντωση μεταξύ εκστατικής τραγουδαφήγησης και ποιητικής παραστατικής σωματικότητας. Ποικίλες μουσικές φόρμες (από μίνιμαλ κρητικά μοτίβα μέχρι ροκ παραπομπές και τζαζ αυτοσχεδιασμούς) συνδιαλέγονται με κορμιά που χορεύουν στο έδαφος ή αιωρούνται στο κενό, αποδίδοντας την ποίηση του έπους με ήχους και εικόνες. Η παράσταση, ουδεμία σχέση έχει με τις αναίμακτες, τουριστικές θεατροποιήσεις ή με τις γλυκερές τραγουδιστικές κορώνες, που μας έχουν φλομώσει σήμερα.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας καλλιτεχνικά;
Πώς μπορείς να κάνεις το Θεό να γελάσει; Πες του τα μελλοντικά σου σχέδια. Τα γεγονότα μας επιλέγουν να υπηρετήσομε την αυτοπραγμάτωση τους. Διάφορα, παράξενα και άκρως ενδιαφέροντα πειράματα μάς καλούν αυτόν τον καιρό. Τα αποτελέσματα των ερευνών θα ανακοινωθούν εάν και εφόσον τελεσφορήσουν.
Αφιερώστε μια μαντινάδα στους αναγνώστες του ThessalonikiCityGuide.
Σας αφιερώνω μια μαντινάδα του Χαλίλ Γκιμπράν:
Ένας μονάχα άνθρωπος αλήθεια δεν ξεθάβει
δυό θέλει: ένας να την πει κι άλλος να καταλάβει.
