Νέα αποκτήματα / Νέες προσεγγίσεις

Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
1 Σεπτεμβρίου 2024 – 31 Δεκεμβρίου 2024

Ημέρες & ώρες λειτουργίας

• 16 Δεκεμβρίου – 17 Μαΐου
  • Δευτέρα – Κυριακή: 09:00 – 16:00
• 18 Μαΐου – 15 Δεκεμβρίου:
  • Δευτέρα – Κυριακή: 09:00 – 17:00
• Μ. Παρασκευή: 12.00 – 17.00
• Μ. Σάββατο: 8.30 – 15.30
• Κυριακή του Πάσχα: κλειστά

Η προσέλευση των επισκεπτών επιτρέπεται έως 20 λεπτά πριν τη λήξη του ωραρίου.

Το Μουσείο παραμένει κλειστό την:

• 25η και 26η Δεκεμβρίου
• 1η Ιανουαρίου
• 25η Μαρτίου
• Κυριακή του Πάσχα
• 1η Μαΐου

Οι ώρες λειτουργίας μπορεί να αλλάξουν χωρίς προειδοποίηση. Για περισσότερες πληροφορίες και επιβεβαίωση του ωραρίου μπορείτε να καλείτε στο τηλέφωνο 2313310301.

Ομαδικές επισκέψεις γίνονται δεκτές μόνο κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης (Δευτέρα έως Παρασκευή 9:00-11:00).

Πληροφορίες

Το γλυκό νερό που θεραπεύει: ένα μαρμάρινο ανάγλυφο ως αφορμή αφηγήσεων για τη Θεσσαλονίκη

Το ενεπίγραφο αναθηματικό ανάγλυφο βρέθηκε το 1954 στη Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ευρετήριο του μουσείου και την πρώτη δημοσιευμένη αναφορά, στην οδό Γύζη η οποία εκτείνεται στα ανωφερή τμήματα της εντός των τειχών Θεσσαλονίκης, μεταξύ των οδών Κασσάνδρου και Βλαχάβα. Χρονολογείται στα τέλη του 2ου-αρχές 3ου αι. μ.Χ. και φέρει τον αριθμό ευρετηρίου ΜΘ 2205.

Στο θραύσμα του μαρμάρινου αναγλύφου εικονίζονται τα πόδια, από τα γόνατα και κάτω, τριών γυναικείων μορφών. Φορούν μακριούς χιτώνες και τα πόδια τους, σε έντονο διασκελισμό, πατούν σε κυματοειδείς γραμμές που υποδηλώνουν το νερό. Πρόκειται πιθανόν για τρεις Νύμφες, θεότητες των υδάτινων πηγών και των τρεχούμενων νερών, που στις παραστάσεις αποδίδονται να χορεύουν.

Πάνω από τις μορφές θα ξεκινούσε το επίγραμμα που τη συνέχειά του μπορούμε να διαβάσουμε κάτω από τις κυματοειδείς γραμμές. Σύμφωνα με το επίγραμμα, γραμμένο σε δακτυλικό εξάμετρο, το ανάγλυφο αφιερώθηκε, προφανώς προς τις Νύμφες, από τον Άταλο ως έκφραση της ευγνωμοσύνης του επειδή γιατρεύτηκε από ασθένεια πίνοντας «γλυκό» νερό.

Το επίγραμμα, με μία προτεινόμενη συμπλήρωσή του μέσα σε αγκύλες, είναι το εξής:

[Ἀντιχαριζόµενος Νύµφας ἐστήσατο]
τάσδε Ἄταλος ἐκπροφυγὼν νοῦσον πόµασι
γλυκεροῖσιν
(Ως ανταπόδοση στις Νύμφες το έστησε ο Άταλος που γλίτωσε από αρρώστια πίνοντας γλυκό νερό)

Η εικονογραφία του αναγλύφου καθιστά πολύ πιθανή την εικασία η πηγή του ιαματικού νερού να ήταν τόπος λατρείας των Νυμφών στις οποίες αποδίδονταν και θεραπευτικές ιδιότητες. Η θέση του ιερού δεν είναι γνωστή. Σε μικρή απόσταση από τη θέση εύρεσης του αναγλύφου, ανασκαφή στην οδό Μουσών αποκάλυψε ιερό που κατά μία ερμηνεία συνδέεται με τη λατρεία των Νυμφών. Στη γύρω περιοχή φυσικές υδάτινες ροές που συνδέθηκαν αργότερα με τη χριστιανική λατρεία, όπως το Αγίασμα της Τιμίας Ζώνης ή του Αποστόλου Παύλου, δεν είναι βέβαιο αν απηχούν λατρεία των Νυμφών κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.

Ο επιγραφολόγος Charles Edson κατά τη δημοσίευση της επιγραφής του αναγλύφου υπαινίχθηκε τον συσχετισμό του ιαματικού νερού του ιερού των Νυμφών με το αγίασμα στη μονή του Αγίου Δημητρίου της Πηγής που, σύμφωνα με βυζαντινές γραμματειακές πηγές, υπήρχε σε έναν τόπο με φυσική ομορφιά σε μικρή απόσταση από τη Θεσσαλονίκη.

Στις Διηγήσεις των θαυμάτων του Αγίου Δημητρίου, κείμενο ανώνυμου συγγραφέα του 10ου αιώνα (βιβλίο Γ΄- 4ο Θαύμα, S. Demetrii Martyris Acta, Migne J. P., Ελληνική Πατρολογία (PG), 116, 1393-1396), αναφέρεται ότι ένας αξιωματούχος θεραπεύτηκε από έντονους πόνους στους αρμούς, δηλαδή τις αρθρώσεις, όταν με την καθοδήγηση του Αγίου που εμφανίστηκε στον ύπνο του, ένιψε το σώμα του με το καθαρό, γλυκό και λίγο ψυχρό νερό της πηγής που ανάβλυζε από σχισμή βράχου δίπλα στο χριστιανικό ιερό, που έκτοτε μετονομάστηκε σε μονή του Αγίου Δημητρίου του Αρμογένη. Η θέση της δεν είναι γνωστή. Ενδέχεται να βρισκόταν στο περιαστικό δάσος Σέιχ-Σου, που η τουρκική ονομασία του (στην ελληνική, το νερό του Σεΐχη), αναφέρεται σε βρύση που υπήρχε εκεί.

Τιμές εισιτηρίων

• 1 Μαρτίου – 31 Οκτωβρίου
  • Κανονικό: 8 €
  • Μειωμένο: 4 €
• 1 Νοεμβρίου – 31 Μαρτίου: 4 € για όλους τους επισκέπτες

Μειωμένο εισιτήριο καταβάλλουν

• Τα παιδιά και οι νέοι ηλικίας 6 έως 25 ετών των εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρών, με την επίδειξη του διαβατηρίου τους για την επιβεβαίωση της ηλικίας και της χώρας προέλευσης.
• Οι Έλληνες πολίτες και οι πολίτες των λοιπών κρατών – μελών της ΕΕ άνω των 65 χρονών, με την επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου για την επιβεβαίωση της ηλικίας και της χώρας προέλευσης.
• Οι συνοδοί γονείς στις εκπαιδευτικές επισκέψεις των σχολείων της Α΄ βάθμιας εκπαίδευσης των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.
• Οι συνοδοί εκπαιδευτικοί στις εκπαιδευτικές επισκέψεις σχολείων και ιδρυμάτων της Α’ βάθμιας, Β’ βάθμιας και Γ’ βάθμιας εκπαίδευσης των εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρών.
• Το αντιτίμο επίσκεψης οργανωμένων αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων, μνημείων και μουσείων και τα κριτήρια απαλλαγής από την υποχρέωση καταβολής αντιτίμου καθορίζονται σύμφωνα με το ΦΕΚ 2666/Β’/01-07-2019.