Αχιλλέας Ψαλτόπουλος

Ημερομηνία Δημοσίευσης: 21/12/2015

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: “Ένας ανεπανάληπτος Σκρουτζ”

“Να, λοιπόν, ένα κοινό σημείο μου με το Σκρουτζ! Το Πάθος! Ο Σκρουτζ πάθος για το χρήμα! Εγώ πάθος για το θέατρο!

 

 

Μία πολυσχιδής, χαρισματική καλλιτεχνική φυσιογνωμία με ευρυμάθεια, πολυεδρικό ταλέντο, ανήσυχο και δημιουργικό πνεύμα, ο σκηνοθέτης – ηθοποιός – κριτικός – θεατρικός συγγραφέας – δάσκαλος υποκριτικής – παραγωγός, Αχιλλέας Ψαλτόπουλος θα δυναμιτίσει επί μακρόν το πολιτιστικό “γίγνεσθαι” της Θεσσαλονίκης με την πλούσια καλλιτεχνική του δραστηριότητα!

Θα διανύσει δρόμους γνώριμους και ξένους – εξίσου ενδιαφέροντες – όμως, με απαράμιλλο πάθος για την τέχνη ακροβατώντας με την ίδια επιτυχία μεταξύ του πρωτότυπου και του διαχρονικού!

Απρόβλεπτος, αυθεντικός, τολμηρός με την αστείρευτη έμπνευση και σκηνοθετική του ευρηματικότητα – εφευρετικότητα, θα πειραματιστεί – εύστοχα πάντα – με έργα κορυφαίων ελλήνων και ξένων συγγραφέων (Τέννεσι Ουίλλιαμς, Άλμπι, Όσκαρ Ουάιλντ, Πίντερ, Μπέκετ, Σάκη Σερέφα) αφήνοντας πάντα το δικό του, ξεχωριστό του στίγμα διαγράφοντας μια ενδιαφέρουσα και άκρως ποιοτική πορεία στην τέχνη του… συνωμοτώντας με την επιτυχία και την υψηλή αισθητική, που τον διακρίνει και ως άνθρωπο, αλλά και ως καλλιτέχνη!

Με αφορμή την επετειακή – γιορταστική παράσταση “Σκρουτζ» στο θέατρο Φαργκάνη από τις 20 Δεκεμβρίου για τα 30 χρόνια ποιοτικής παρουσίας του θεάτρου “Αναζήτηση” στο πολιτιστικό «γίγνεσθαι» της Θεσσαλονίκης, δώστε μας το στίγμα αυτού του νέου σας καλλιτεχνικού εγχειρήματος με την τριπλή σας ιδιότητα σ’ αυτό (διασκευαστή – σκηνοθέτη – πρωταγωνιστή)!

Φαινομενικά είναι μια κλασικότροπη παράσταση, που μπορούν να την παρακολουθήσουν άνετα οι πάντες, μικροί και μεγάλοι, και να περάσουν ευχάριστα το δίωρό τους, αλλά και να αναλογιστούν τι σημαίνουν πραγματικά τα Χριστούγεννα. Στην ιστορία αυτή του Ντίκενς, γραμμένης το 1842, πάντοτε μου άρεζε και με γοήτευε αυτή η μείξη του φανταστικού με το πραγματικό. Νομίζω ότι υπήρξε πρωτοπόρος σ’ αυτόν τον τομέα, και χαίρει του θαυμασμού μου.

Όταν, λοιπόν, με έλκει κάτι υπερβολικά, αισθάνομαι την ανάγκη να το κοινωνήσω αυτό και σε άλλους. Εργαλείο μου, όμως, είναι το Θέατρο. Έτσι αποτόλμησα την θεατρική προσαρμογή του, αφού με παίδεψε πολύ η μορφή που θα της έδινα. Μοιραία μετά ήρθε και η σκηνοθεσία. Η ηθοποιία ήρθε πολύ πιο μετά και κατόπιν μεγάλης περίσκεψης. Πάντως η παράσταση μπορεί να χαρακτηριστεί άνετα σαν mainstream. Και να ευχαριστήσω επίσης και τη χρόνια πολύτιμη συνεργάτιδα μου, ενδυματολόγο – σκηνογράφο Μαριλένα Μπιντεβίνου, στην οποία οφείλεται η αισθητική της παράστασης μας!

Πέραν της θεατρικής διασκευής και της σκηνοθεσίας πρωταγωνιστείτε ταυτόχρονα υποδυόμενος τον Εμπενίζερ Σκρουτζ, έναν κόντρα ρόλο για τον Αχιλλέα Ψαλτόπουλο! Κατά πόσο αυτό αποτελεί ρόλο πρόκλησης για εσάς ως ηθοποιό ένας κόντρα ρόλος και ποιες δυσκολίες ενείχε η τριπλή σας ιδιότητα στο έργο;

Μετά την προκαταρκτική περίοδο μελέτης και περισυλλογής, ομολογώ πως πέρασα υπέροχα κατά την διάρκεια της συγγραφής του έργου. Άφησα τους χαρακτήρες του να με γοητέψουν με την εξυπνάδα τους και την ιδιορρυθμία τους και να με παρασύρουν μέχρι το τέλος. Τους αγάπησα όλους. Και κατάλαβα πως ο Σκρουτζ είναι ένας βαθιά πληγωμένος άνθρωπος που πιστεύει πως τα πλούτη του, και ο κακότροπος χαρακτήρας του, του παρέχουν την κατάλληλη πανοπλία για να μη πληγωθεί κι άλλο. Με τον καιρό, όμως, αυτή η πανοπλία κολλάει πάνω του. Γίνεται ένα μ’ αυτόν. Μετατρέπεται σ’ ένα Robocop. Σ’ έναν Μισάνθρωπο. Ένα καρτούν ανθρώπου αφού έχει στερήσει από τον εαυτό του, με τον οποίο και μόνο πια συνομιλεί, τα συναισθήματα.

Χρειάζεται ένα γερό ταρακούνημα για να ξαναπροβάλλει πάλι μέσα από τον κύριο Χάϊντ, ο Δόκτορας Τζέκιλ. Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι στην εποχή μας, αρκετοί συνάνθρωποί μας έχουν πέσει στην ίδια παγίδα. Από κει και μετά η απόφασή μου να ενσαρκώσω έναν τέτοιον πολύπλοκο χαρακτήρα, και να τον δικαιώσω, ήταν εύκολη. Έμενε το τεχνικό μέρος. Να είμαι και πάνω και κάτω από την σκηνή. Ομολογώ πως οι ηθοποιοί μου, έδειξαν αξιοθαύμαστη υπομονή. Και τους ευχαριστώ θερμά. Πολύτιμοι συμπαραστάτες μου στάθηκαν οι δύο βοηθοί μου, Πολύνα Κούρτη (είχε γίνει το άλλο μου εγώ) και Αλεξάνδρα Κασιούμη, αλλά και η ηθοποιός Μαρία Κομνηνακίδου που σε πάμπολλες πρόβες με ντουμπλάρισε στη σκηνή, έχοντας από μόνη της μάθει τις κινήσεις μου ακόμα και τις εκφράσεις μου. Χωρίς αυτούς δεν θα φτάναμε σε ποθητά αποτελέσματα, τόσο γρήγορα.

14 ταλαντούχοι ηθοποιοί, φαντασμαγορικά σκηνικά και κοστούμια, μουσική, γέλιο, συγκίνηση, χιούμορ, μια καθόλα επίκαιρη ιστορία! Ποιο το ευρηματικό στοιχείο της σκηνοθετικής σας προσέγγισης στην παράσταση και πού συνίσταται η ιδιαιτερότητα και η πρωτοτυπία της δικής σας θεατρικής εκδοχής – σύλληψης;

Νομίζω πως αυτή η ερώτηση απαντήθηκε με όλα τα προηγούμενα. Αν υπάρχει κάτι νέο σκηνοθετικά για μένα στην παράσταση, είναι η ενσωμάτωση 6 υπέροχων τραγουδιών που την πρωτότυπη μουσική τους έγραψε ο Αντώνης Ανέστης, την μουσική τους διδασκαλία ανέλαβε η Μαρία Πρέκα, και τους στίχους έγραψα εγώ. Κάτι που κάνω για πρώτη φορά. Οι ηθοποιοί τα υποστήριξαν με όλη τους την καρδιά. Ένα άτυπο μιούζικαλ, λοιπόν! Νομίζω πως πάνω σ’ αυτό καταλληλότερος να σας απαντήσει είναι ο έμπειρος Θοδωρής Κούκρας, που ανέλαβε τις χορογραφίες και την κινησιολογία της παράστασης. Αν και ομολογώ πως δεν θεωρώ ακόμα τον εαυτό μου ώριμο, για να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο μιούζικαλ, που σαν είδος θεάτρου το σέβομαι και το εκτιμώ ιδιαίτερα.

Πού έγκειται η αναφορά – σύνδεση με το σήμερα; Ποιο αποτελεί το δέλεαρ του έργου, πιστεύετε;

Εφόσον ο Σκρουτζ μπορεί και ταξιδεύει στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον, τα πάντα θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν : από τα κομπιούτερ, μέχρι τα σεμινάρια πληροφορικής, τον Σαίξπηρ, τον Πιραντέλλο, τον Φρόϊντ ακόμα και τον Ντίσνεϊ. Το παραμύθι του Ντίκενς έφερνε στο προσκήνιο την ταξικότητα της εποχής του. Ο Σκρουτζ είχε τον υπάλληλό του τον Κράτσιτ με μισθό της πείνας. Κι αυτός δεν τολμούσε ν’ αντιμιλήσει από φόβο μη χάσει κι αυτά τα λίγα. Μα το ίδιο δεν συμβαίνει και στην Ελλάδα του σήμερα; Όπως την καταντήσανε; Οι 2 καλοζωισμένοι Κύριοι του Εράνου δεν καθησυχάζουν τις συνειδήσεις τους με το να μαζεύουν ψίχουλα για τους φτωχούς; Ξεκαθαρίζω, όμως, πως η παράσταση δεν είναι πολιτική μπροσούρα, ούτε μόνο ένα ενδιαφέρον ψυχογράφημα ενός ανθρώπου που κυριεύεται από την απληστία του και το πάθος του πλουτισμού, αλλά κυρίως αυτό που υποδηλώνει ο τίτλος της : Μια Χριστουγεννιάτικη Ιστορία.

Ποια από τις 3 ιδιότητες σας στην παράσταση, εκτιμάτε ως την πλέον απαιτητική;

Για μένα και οι 3 μου ιδιότητες είναι το ίδιο σημαντικές. Σίγουρα η πρόκληση του ρόλου ήταν αυτή που με γαργάλησε πιο πολύ. Ξέρω πως μετά την πρεμιέρα θα ακουστούν πολλές και διαφορετικές απόψεις. Η παράσταση ανήκει στην κατηγορία αυτών όπου η σκηνοθεσία μου είναι σχεδόν αόρατη.
Μεγαλύτερη σημασία για μένα έχει πια η ανάδειξη των ηθοποιών που συμμετέχουν.

Πώς χαρακτηρίζετε την παράσταση, ως δημιουργός, αλλά και ως κριτικός τέχνης; Ποιο το προσωπικό σας ζητούμενο ως σκηνοθέτης της;

Είναι παράσταση που αντιμετωπίζει αυτό που αποκαλούμε παιδικό θέατρο, με σοβαρότητα, χωρίς να υποτιμά την νοημοσύνη ή την αντιληπτικότητα των μικρών σε ηλικία θεατών. Από την άλλη θέλω να πιστεύω πως και οι ενήλικες θεατές θα βρουν πολλά πράγματα του ενδιαφέροντός τους και θα διασκεδάσουν δεόντως. Επί πρόσθετα νομίζω πως το σύνολο διέπεται από μια αισθητική πρόταση. Σημασία έχει τόσο εμείς επί σκηνής, όσο και σεις οι θεατές να περάσουμε ένα ψυχαγωγικό και εποικοδομητικό δίωρο. Είθε !

Ποιες ανθρώπινες αξίες θίγονται και ποια μηνύματα ζωής διαπερνούν το θεατή;

Πολλά και ποικίλα. Γενικά δεν μου αρέσει να γίνομαι διδακτικός, αλλά να, κάτι πολύ χρήσιμο που λέει το Πνεύμα των Παρόντων Χριστουγέννων : Πρέπει να θυμόμαστε το Παρελθόν, για να ζούμε σωστά στο Παρόν και να προγραμματίζουμε ακόμα καλύτερα το Μέλλον.

Ποιο το επόμενο καλλιτεχνικό σας βήμα;

Μια Γαλλική κωμωδία και ίσως ένα έργο ανατροπής για τον Δον Ζουάν.

Πόσο η δυσμενής περιρρέουσα ατμόσφαιρα έχει επηρεάσει την καλλιτεχνική – δημιουργική σας ματιά και πώς αυτή εκδηλώνεται από εσάς;

Κανείς και σε κανένα χώρο δεν έχει μείνει ανεπηρέαστος. Παρ’ όλα αυτά συνεχίζω να δουλεύω με τον ίδιο ενθουσιασμό, ίσως γιατί το Θέατρο έχει γίνει πια αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου και με προσδιορίζει, ίσως γιατί μέσα σ’ αυτό βρίσκω φυγή από τη άσχημη πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Να, λοιπόν, ένα κοινό σημείο μου με τον Σκρουτζ. Το πάθος. Αυτός, πάθος για το Χρήμα. Εγώ, πάθος για το Θέατρο.

Επετειακή γιορταστική χρονιά για εσάς και τη θεατρική σας ομάδα “Αναζήτηση”, αφού φέτος κλείνετε 30 χρόνια επιτυχούς και ποιοτικής πορείας – η οποία επιβραβεύτηκε – μάλιστα – και από το σημαντικό θεσμό των “Κουλτουροβραβείων”. Πώς αποτιμάτε την 30χρονη θεατρική αυτή παρουσία σας;

Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό κι ευλογημένο. Κι ας έκανα πολλές προσωπικές θυσίες. Το σχήμα που ίδρυσα το 1985 άντεξε 30 χρόνια και χωρίς επιχορηγήσεις. Δεν τυποποιήθηκε. Δεν υποκλίθηκε στην εμπορικότητα. Συνεργάστηκε με σημαντικούς ανθρώπους του χώρου. Ανέδειξε το ντόπιο δυναμικό. Απέκτησε αναγνωσιμότητα. Και πάντοτε άνοιγε την πόρτα του σε νέους καλλιτέχνες και συνεργάτες. Όπως γίνεται και σε τούτη την παράσταση. Ίσως από κει να άντλησε την δύναμή του. Στη συνεχή ανανέωση. Και στο ότι παρακολουθώ-στα μέτρα του δυνατού, βέβαια- το νέο θεατρικό γίγνεσθαι της πόλης. Διατηρώ φυσικά πάντοτε κάποιον πυρήνα, με τους οποίους μοιράζομαι τα ίδια οράματα για το Θέατρο. Ελπίζω κι εύχομαι να συνεχίσουμε να διευρυνόμαστε όλο και περισσότερο. Υπάρχουν τόσα πολλά νέα ταλέντα. Αδύνατον να τους χωρέσεις όλους σε μια παράσταση.