Νίκος Σακαλίδης

Ημερομηνία Δημοσίευσης: 22/01/2014

“ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΕΥΡΙΠΙΔΙΑ ΑΛΚΗΣΤΗ”

ΝΙΚΟΣ ΣΑΚΑΛΙΔΗΣ: ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

 

 

Καλλιτεχνικός διευθυντής και εμψυχωτής της θεατρικής ομάδας τέχνης, “Ακτίς Αελίου”, ο διακεκριμένος σκηνοθέτης – συγγραφέας, Νίκος Σακαλίδης αναζητά διαρκώς νέους, πρωτοποριακούς – εναλλακτικούς τρόπους προσέγγισης των ρόλων από τους ηθοποιούς του, επιχειρεί σύγχρονες – αλλά πάντα – επιτυχημένες διασκευές των έργων, ακόμη και αν αυτές αφορούν σε κλασσικά έργα, (όπως αρχαίες τραγωδίες) με μια ιδιαίτερη ευρηματική – πάντα – απόδοση που προκαλεί αίσθηση δίνοντας νέα πνοή στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο.

Με αφορμή την παράσταση «Άλκηστις» του Ευριπίδη – στην οποία υπογράφει την διασκευή, τη σκηνοθεσία και τη σκηνογραφία – μας μιλά για την επιλογή του συγκεκριμένου έργου και τη σκηνοθετική του σύλληψη, την δημιουργική πορεία της θεατρικής ομάδας, «Ακτίς Αελίου», καθώς και το κοινωνικοπολιτιστικό γίγνεσθαι της χώρας μας, αλλά και τον σημαντικό ρόλο του θεάτρου σε περιόδους κρίσης – τόσο για τον θεατή – όσο και τον δημιουργό.

Με ποιο κριτήριο προχωρήσατε στην επιλογή του συγκεκριμένου έργου “Άλκηστη”;

Είναι σκόπιμη επιλογή το έργο. Πρόκειται για ένα εσαεί επίκαιρο και ανοιχτό σε ερμηνείες ιδιόμορφο παραμύθι που πέραν των άλλων θίγει διαχρονικά κοινωνικά θέματα όπως θυσία, αγάπη, φιλία, αξιοπρέπεια, θάνατος, ελπίδα για ανάσταση.

Πόσο εύκολη ή δύσκολη ήταν η τριπλή σας ιδιότητα στο έργο;

Δύσκολη ήταν αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Επειδή είχα μια πολύ συγκεκριμένη άποψη για το ανέβασμα της παράστασης.

Έχετε σκηνοθετήσει στο παρελθόν την ίδια παράσταση;

Την ίδια παράσταση όχι. Είναι η πρώτη φορά που τη σκηνοθετώ. Αλλά επειδή ήταν πολύ συγκεκριμένη η άποψη ήθελα να κάνω και την απόδοση στη νεοελληνική γλώσσα να κάνω και τη σκηνογραφία σε συνεργασία με την Μαρία τη Μυλωνά. Επειδή ο χώρος στον οποίο υποτίθεται ότι διαδραματίζεται το έργο ήταν πολύ συγκεκριμένο στο μυαλό μου.

Ποια ιδιότητά σας είχε πιο πολλές δυσκολίες στην πραγμάτευσή της;

Στην πραγματικότητα καμία διότι έχω σκηνογραφήσει ξανά έργο το οποίο έχω σκηνοθετήσει και έχω ασχοληθεί αρκετά χρόνια με την μετάφραση θεατρικών έργων τα οποία έχω ανεβάσει. Απλώς εδώ η δυσκολία ήταν ιδιαίτερη γιατί ήταν η πρώτη φορά που μετέφραζα από αρχαία ελληνικά.

Δώστε μας το στίγμα της παράστασης.

Είναι μια πολύ σύγχρονη προσέγγιση ακριβώς επειδή πιστεύω ότι τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται το έργο είναι θέματα αξεπέραστα τα οποία οφείλουν να μας απασχολούν και να μας προβληματίζουν και να μας δίνουν κίνητρα για σκέψη. Μερικά από αυτά τα θέματα είναι το πώς αντιμετωπίζουμε το θάνατο, πράγμα το οποίο θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό. Το θέμα πως βιώνουμε το πένθος, το τι σημαίνει θυσία, αξιοπρέπεια, φιλία, φιλοξενία, αγάπη, αυταπάρνηση, έλλειψη εγωισμού αλλά και κάποια αρνητικά θέματα όπως είναι η υποκρισία, ο εγωισμός.

Υπάρχει κάποια ιστορική ανάλυση, παρουσίαση της εποχής;

Όχι, είναι καθαρά σύγχρονη αντιμετώπιση.

Είναι το θέμα της τραγωδίας όπως το ξέρουμε;

Ναι, δεν υπάρχει η παραμικρή παρέκκλιση όσον αφορά το έργο.

Ποια ήταν η σκηνοθετική σας ματιά;

Δε θέλω να μιλήσω για την σκηνοθετική μου ματιά γιατί πιστεύω ότι η παράσταση είναι αυτή η οποία αναδεικνύει ή δεν αναδεικνύει τη συγκεκριμένη άποψη.

Ποια δυσκολία πιστεύεται έχει στον αμύητο θεατή αυτή η παράσταση;

Νομίζω καμία διότι στην πραγματικότητα είναι ένα πολύ ενδιαφέρον παραμύθι το οποίο το κοινό μπορεί να το παρακολουθήσει πάρα πολύ άνετα και να περάσει καλά.

Το δέλεαρ ποιο είναι;

Το δέλεαρ είναι το ίδιο το έργο.

Η επιλογή των συνεργατών με τι κριτήριο γίνεται;

Στη συγκεκριμένη περίπτωση υπάρχει μία ανάμιξη παλιότερων και καταξιωμένων συνεργατών όπως ο Θωμάς ο Βελισσάρης, η Μένη Τριανταφυλλίδου, ο Πάρις ο Παρασχόπουλος που έχει γράψει τη μουσική ειδικά για το έργο. Από εκεί και πέρα όλοι αυτοί οι νέοι άνθρωποι οι οποίοι για πρώτη φορά συνεργάζονται σε επαγγελματική παράσταση στο Θέατρο Τέχνης Ακτίς Αελίου και οι οποίοι έχουν βγει από το εργαστήρι

Είναι απόφοιτοι του εργαστηρίου σας;

Ακριβώς.

Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί έχουν κάποια άποψη για τη δική σας σκηνοθετική προσέγγιση.

Σίγουρα. Ξέρουν τους κώδικές μου, ξέρουν την αισθητική αντίληψη του συγκεκριμένου θεάτρου. Είναι γεμάτοι ενθουσιασμό και ζωντάνια. Όλο αυτό πιστεύω ότι δίνει μία εξαιρετική ανανέωση στο σχήμα.

Τα σκηνικά είναι απλά;

Πάντοτε η προσπάθεια ήταν να γίνεται όσο το δυνατόν πιο εντυπωσιακό το σκηνικό με τα λιγότερα δυνατά οικονομικά μέσα. Τα κοστούμια δίνουν την αίσθηση ότι είναι εξαιρετικά πλούσια αλλά θα δούμε έναν διαφορετικό χώρο. Για μένα αυτό είναι καθοριστικό και σημαντικό.

Οι καλές τέχνες περνάνε κρίση;

Η τέχνη περνάει οικονομική κρίση όπως περνούσε πάντα. Τώρα ένα παραπάνω. Αλλά από την άλλη η τέχνη είναι ένα αποκούμπι σε συγκεκριμένες περιόδους.

Είναι και διέξοδος ψυχολογική.

Βεβαίως, και για τους ανθρώπους οι οποίοι ασχολούνται με αυτήν αλλά και για το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Είναι μία ανάσα.

Είναι και μια γόνιμη περίοδος για τον δημιουργό;

Ναι, σίγουρα. Διότι πάντοτε η τέχνη καταφέρνει και προτείνει καινούρια πράγματα σε τέτοιες περιόδους, δηλαδή όταν υπάρχει φοβερή κοινωνική και πολιτική πίεση υπάρχουν διέξοδοι στην τέχνη.

Πιστεύετε ότι πρόκειται για οικονομική κρίση ή για κρίση αξιών;

Είναι σαφώς οικονομική κρίση η οποία όμως αποκαλύπτει την πολύ βαθύτερη κρίση την πολιτιστική.

Σαν καλλιτέχνης πώς την βιώνετε; Πόσο ευαισθητοποιημένα εισπράττετε τα δεδομένα της οικονομικής κρίσης;

Όπως όλος ο κόσμος αλλά η αλήθεια είναι ότι έχουμε την πολυτέλεια να διοχετεύουμε όλον αυτόν τον προβληματισμό και όλη μας την πίεση στην τέχνη και αυτό το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό. Το θέμα είναι να μπορούμε να έχουμε αντοχές έτσι ώστε να εξακολουθήσουμε να κάνουμε κάποιο έργο.

Οικονομικά φέτος είχατε κάποια επιχορήγηση από το Υπουργείο;

Όχι, δεν είχαμε. Ακόμη παλεύουμε για το ένα τέταρτο της προπέρσινης επιχορήγησης, το οποίο δεν έχουμε λάβει ακόμη.

Τα έσοδά σας είναι μόνο από τα εισιτήρια;

Μόνο από τα εισιτήρια και από τα εργαστήρια. Αυτή τη φορά η είσοδος θα γίνεται με ελεύθερη συνεισφορά των θεατών, δε θα υπάρχει καν εισιτήριο.

Αυτό είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον.

Βέβαια γιατί είναι πολύ δύσκολη η εποχή.

Πόσες παραστάσεις θα δοθούν φέτος στο Θέατρο Τέχνης Ακτίς Αελίου;

Αυτή είναι η 2η παραγωγή. Έπεται άλλη μία. Στις αρχές Απριλίου θα ανέβει ένα σύγχρονο Γερμανικό έργο το οποίο θα κλείσει και τη σεζόν.

Τι σημαίνει θέατρο και γενικότερα τέχνη στην Ελλάδα; Πώς βλέπετε την πορεία του; Είστε ικανοποιημένος;

Ικανοποιημένος δεν είμαι και δε θα έπρεπε να είμαι κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Το θέατρο από ένα σημείο και πέρα πιστεύω ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό για μια κοινωνία γιατί ως επί το πλείστον αποτελεί τον καθρέφτη, είτε αρνητικά είτε θετικά.

Καθρεφτίζει την κοινωνική πραγματικότητα, το κοινωνικό γίγνεσθαι.

Ακριβώς. Επειδή το θέατρο είναι μία τέχνη εξαιρετικά κοινωνική και σε ότι αφορά την προετοιμασία μιας παράστασης και απευθύνεται ζωντανά στο κοινό σε αντίθεση με τις υπόλοιπες τέχνες. Το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό γιατί αντιλαμβάνεται κανείς, πιάνει τα σήματα δηλαδή του τι συμβαίνει.

Και περνάει και μηνύματα, προβληματίζει.

Σίγουρα.

Και η συγκεκριμένη παράσταση φαντάζομαι περνάει μηνύματα.

Νομίζω πως ναι αλλά αυτό επαφίεται πια στο κοινό για να το πει.

Υπάρχει κάποιο άλλο επαγγελματικό σχέδιο δικό σας;

Αυτή τη στιγμή όχι. Φέτος έκανα μια παράσταση στην Αθήνα, ένα εξαιρετικό σύγχρονο Ισπανικό έργο του Χουάν Μαγιόργκα «Η Χελώνα του Δαρβίνου» το οποίο ολοκλήρωσε τις παραστάσεις.

Είστε ικανοποιημένος με την μέχρι τώρα πορεία της θεατρικής ομάδας Τέχνης Ακτίς Αελίου;

Ναι, πάρα πολύ φυσικά. Όλο το στοίχημα είναι η συνεχής ανανέωση και το κουράγιο και η προσπάθεια που γίνεται για να συνεχιστεί.

Από πού αντλείτε δυνάμεις και εμπνέεστε;

Από τις δυσκολίες.

Άρα βγαίνει κάτι καλό.

Θέλω να ελπίζω.

Τι θα ευχόσασταν στον Ελληνικό λαό που βιώνει αυτή την καθεστηκυία οικονομική κρίση στο έπακρό της;

Να προσπαθήσει να αξιολογήσει τις καταστάσεις και να βρει κάποιες αξίες οι οποίες θα τον στηρίξουν.

Υπάρχει φως στο τούνελ για το θεατρικό γίγνεσθαι;

Δεν ξέρω και δε με ενδιαφέρει αν θα υπάρξει φως ή όχι. Το θέμα είναι να συνεχιστεί η προσπάθεια.

Ποιο είναι το μότο σας για τη ζωή;

Η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις και πολλές φορές μας ξεπερνάει κατά πολύ. Το κλείσιμο του συγκεκριμένου έργου του Ευριπίδη λέει ότι τα αναμενόμενα δεν πραγματοποιήθηκαν, για τα απρόβλεπτα βρήκε τρόπο ο Θεός.

Άλλες ανησυχίες έχετε εκτός από το Θέατρο;

Με ενδιαφέρει πάρα πολύ η τέχνη, όλα τα είδη. Δεν ξέρω αν είναι χόμπι. Το θέατρο αντλεί από πάρα πολλές πηγές, αντλεί από όλες τις υπόλοιπες τέχνες, και από τη ζωγραφική, και από τη γλυπτική και από τη μουσική.

Αν δεν υπάρχει ποίηση και μαγεία δεν υπάρχει θέατρο.

Ακριβώς.

Ποια είναι η προσφορά του θεάτρου σε εσάς προσωπικά;

Το θεωρώ πολύ μεγάλη πολυτέλεια γιατί μου δίνεται η ευκαιρία να διοχετεύω τις ιδέες μου, τα συναισθήματά μου, τις απόψεις μου για την κατάσταση.

Τι θυσιάσατε εσείς για αυτό;

Φαντάζομαι αρκετά πράγματα για τα οποία κάποιοι άλλοι θα έλεγαν πώς μπορεί κανείς να ζει χωρίς αυτό. Εγώ μπορώ.

Να σας ευχαριστήσουμε και να ευχηθούμε καλή επιτυχία και καλή συνέχεια στην πορεία του Θεάτρου Τέχνης Ακτίς Αελίου.

Ευχαριστούμε πολύ.

Βιογραφικό Νίκου Σακαλίδη

Σκηνοθέτης – Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Θεάτρου Τέχνης “Ακτίς Αελίου”

Ο Νίκος Σακαλίδης γεννήθηκε στον Πειραιά. Σπούδασε Δημόσιο Δίκαιο και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και Θέατρο στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης-Κάρολος Κουν. Ασχολήθηκε με το φοιτητικό θέατρο. Ως ηθοποιός, συνεργάστηκε με αρκετά αθηναϊκά σχήματα και ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. και με το Ελληνικό Φεστιβάλ. Ως σκηνοθέτης, με θιάσους και ομάδες της Αθήνας και άλλων πόλεων της Ελλάδας και του εξωτερικού, με πολλά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., με το Κ.Θ.Β.Ε., το Χοροθέατρο και την Όπερα Θεσσαλονίκης και με το Θέατρο Τέχνης «Ακτίς Αελίου». Έχει διδάξει, μεταξύ άλλων, στη Δραματική Σχολή του Κ.Θ.Β.Ε., στην οποία υπήρξε Αναπληρωτής Διευθυντής. Έχει διευθύνει εργαστήρια και οργανώσει σεμινάρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ασχολήθηκε με τη μετάφραση και συνεργάστηκε με το Ευρωπαϊκό Εργαστήρι Μετάφρασης, με έδρα την Ορλεάνη, ως μεταφραστής-υπεύθυνος για το Ιρλανδικό Θέατρο. Υπήρξε εξωτερικός παραγωγός εκπομπών λόγου και τέχνης στην Ελληνική Ραδιοφωνία. Διετέλεσε Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κομοτηνής.