Οικουμενικός Πόλεμος. Η καλλιτεχνική πρωτοπορία στο μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έργα από τη συλλογή Κωστάκη

MOMus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη
15 Ιουνίου 2025 – 15 Οκτωβρίου 2025

Ημέρες & ώρες λειτουργίας

• Δευτέρα: κλειστά
• Τρίτη: 10:00 – 18:00
• Τετάρτη: 10:00 – 18:00
• Πέμπτη: 12:00-20:00
• Παρασκευή: 10:00 – 18:00
• Σάββατο: 10:00 – 18:00
• Κυριακή: 10:00-18:00
• Παρασκευή 15 Αυγούστου 2025: κλειστά

Τελευταία είσοδος επισκεπτών: 30 λεπτά πριν από τη λήξη του ωραρίου

Πληροφορίες

Η διαχρονική καταδίκη του πολέμου και η ανάδειξη της δύναμης που έχει η τέχνη να εκφράσει πάντα με τρόπο αποκαλυπτικό το άρρητο και ταυτόχρονα να δώσει ελπίδα και να λειτουργήσει ως πεδίο δημιουργίας και επιβίωσης στις πιο σκοτεινές περιόδους, αποτελούν μόνο κάποιες από τις νοηματικές βάσεις της έκθεσης «Οικουμενικός Πόλεμος. Η καλλιτεχνική πρωτοπορία στο μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έργα από τη συλλογή Κωστάκη» που παρουσιάζεται από τις 15 Ιουνίου 2025 έως τις 15 Οκτωβρίου 2025 στο MOMus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, στη Μονή Λαζαριστών, στη Θεσσαλονίκη.

Με αφορμή τα 111 χρόνια από την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η έκθεση διατρέχει την περίοδο 1914-1918 και αναφέρεται στους τρόπους με τους οποίους οι πρωτοπόροι καλλιτέχνες στη Ρωσία αντιμετώπισαν τον μεγαλύτερο πόλεμο στην ιστορία της ανθρωπότητας και τις κλιμακωτές αντιδράσεις του ως το 1920.

Ο «Μεγάλος Πολέμος» θεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό ως η τελική πράξη του Παλαιού Κόσμου. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος στη Ρωσική Αυτοκρατορία που –όπως και στον υπόλοιπο κόσμο– διέκοψε απότομα τη ροή της ιστορίας, προκάλεσε ρήγμα στην καλλιτεχνική συνείδηση και κυρίως στην φιλοσοφία και αισθητική των πρωτοπόρων εκπροσώπων όλων των τεχνών. Την ίδια στιγμή, παράλληλα με την έντονη κριτική και τον φόβο για τις καταστροφικές επιπτώσεις στη ζωή και την οικονομία που ήταν πια πραγματικότητα, οι καλλιτέχνες εκείνης της περιόδου είχαν καταληφθεί από μια επαναστατική συνείδηση, χωρίς φόβο για τη ρήξη με το παρελθόν. Συναρπαστικά δείγματα καλλιτεχνικής αναγέννησης υπήρξαν μεγάλα καλλιτεχνικά κινήματα όπως ο κυβοφουτουρισμός, ο σουπρεματισμός, ο πρώιμος κονστρουκτιβισμός του Τάτλιν και η επίδραση που είχε στους ντανταϊστές, αναπτύχτηκαν η υπέρλογη ποιητική γραφή και η ατονική μουσική.

Από τις σατιρικές εικόνες του 1914 στην υπέρλογη γραφή του Αλεξέι Κρουτσόνιχ και την μη-αντικειμενική τέχνη του Καζιμίρ Μαλέβιτς, της Λιουμπόβ Ποπόβα, του Ιβάν Κλιούν κ.ά. και από την μυστικιστική γραφή του Βελιμίρ Χλέμπνικοφ και του Πάβελ Φιλόνοφ που ξορκίζει τους πολέμους, ως τις τραγικές φιγούρες των ακρωτηριασμένων στρατιωτών του Σολομόν Νικρίτιν, η έκθεση τονίζει τον αποκαλυπτικό χαρακτήρα του Πολέμου και μεταφέρει ισχυρά αντι-μιλιταριστικά μηνύματα.

Ως επίμετρο στην έκθεση παρουσιάζεται το έργο «Seeing Against Seeing» του φωτογράφου και ερευνητή Αλεξέι Γιουρένεφ, αποτέλεσμα διαλόγου ανάμεσα στο αντιπολεμικό μανιφέστο του Ερνστ Φρίντριχ, War Against War! (1924) με σκληρές φωτογραφίες από τις συνέπειες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου σε διάλογο με χιλιάδες πορτρέτα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που μέσω σκόπιμα εκπαιδευμένης στο λάθος ΑΙ, προκαλούν διαχρονικά πορτρέτα για την πολεμική βία και τεκμήρια του ψυχολογικού τρόμου που αυτή προκαλεί.

Επιμέλεια: Μαρία Τσαντσάνογλου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια, MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

Βοηθός επιμελήτρια: Αγγελική Χαριστού, Ιστορικός τέχνης, Επιμελήτρια MOMus

Τιμές εισιτηρίων

• Γενική είσοδος: 6 €
• Μειωμένο εισιτήριο (Μαθητικό | Φοιτητικό | Νέοι 12-25 ετών | Ομαδικό άνω των 10 ατόμων | Άτομα άνω των 65 ετών): 3 €
• Μειωμένο εισιτήριο (Ομαδικό επισκέψεων σχολείων – εκπαιδευτικών ιδρυμάτων): 2 €
• myMOMus Card
  H myMOMus Card σας δίνει πρόσβαση σε όλους τους χώρους του MOMus και είναι διαθέσιμη σε όλα τα πωλητήρια-υποδοχές των μουσείων στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Το ενιαίο εισιτήριο έχει διάρκεια ισχύος 6 μηνών μετά την πρώτη θεώρηση, για μία μόνο επίσκεψη σε κάθε χώρο του MOMus, ενώ είναι απαραίτητη η επίδειξη της κάρτας.
  • MOMus Four (επίσκεψη 4 ατόμων): 3 €/άτομο
  • Ξενάγηση κατόπιν ραντεβού, εντός ωραρίου (minimum 10 άτομα): 5 €/άτομο
  • Γενική είσοδος: 18 €
  • Μειωμένο εισιτήριο: 9 €
• Ελεύθερη είσοδος: ΑΜΕΑ και συνοδός | Τρίτεκνοι – Πολύτεκνοι | Παιδιά (κάτω των 12) | Φοιτητές Σχολής Καλών Τεχνών, Ιστορίας & Αρχαιολογίας, Αρχιτεκτονικής, Συντήρησης Έργων Τέχνης, Ξεναγών Ε.Ο.Τ. | Καθηγητές Ιστορίας της Τέχνης, Καθηγητές Αρχιτεκτονικής, Καθηγητές Σχολής Καλών Τεχνών | Κάτοχοι κάρτας Ελευθέρας Εισόδου | Μέλη Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, Ε.Ε, Ε.Ο.Χ | Δημοσιογράφοι | Υπηρετούντες τη στρατιωτική τους θητεία | Κάτοχοι κάρτας ICOM, AICA, ΙΚΤ (International Association of Curators of Contemporary Art), EEIT | Κάτοχοι κάρτας Ανεργίας | Πρόσφυγες
• Ελεύθερη είσοδος – Επετειακές ημέρες
  • Ευρωπαϊκή Νύχτα Μουσείων
  • Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς
  • Πρώτη Κυριακή κάθε μήνα

*Σημείωση: Σε κάθε περίπτωση απαιτείται η προσκόμιση σχετικής ταυτότητας ή κάρτας