Το Ημερολόγιο Ενός Τρελού

Πολιτεία Θεάτρου
1-29 Δεκεμβρίου 2024

Ημέρες & ώρες παραστάσεων

• Κάθε Κυριακή στις 19:30

Διάρκεια: 90 λεπτά

Της Μαρίας Μπαλτατζή

Σημείωμα Σκηνοθέτιδος

Τον αριστουργηματικό αυτόν μονόλογο παρουσιάσαμε το 2021, από Ιανουάριο και έως τα τέλη Μαρτίου. Το αξιοθαύμαστο είναι, ότι, παρ’ όλα τα μέτρα και τον φόβο που επικρατούσε λόγω κορονοϊού, οι συμπολίτες μας, και όχι μόνον, μας τίμησαν με το να επιλέξουν να το παρακολουθήσουν. Σαν αποτέλεσμα αυτής της προτίμησής τους, οι περισσότερες παραστάσεις του έργου έγιναν sold out. H παράσταση επανέρχεται λόγω προτροπής και παράκλησης φίλων θεατών μας, οι οποίοι, λόγω της ιδιάζουσας τότε κατάστασης δεν μπόρεσαν να την παρακολουθήσουν. Ανταποκρινόμενοι, λοιπόν, στο αίτημά τους, παρουσιάζουμε και πάλι αυτό το διαμάντι της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Η ρούσικη μουσική, τα σκηνικά και κοστούμια δένουν αρμονικά με το αθάνατο αυτό αριστούργημα και δημιουργούν μια ατμόσφαιρα που βαθμιαία μας συνεπαίρνει και μας μεταφέρει στην Ρωσία του 1835, έτος που γράφτηκε ο συγκεκριμένος μονόλογος.

Μετά την παράσταση, οι θεατές μας μπορούν να παρακολουθήσουν-εάν φυσικά το επιθυμούν- την επεξήγηση των συμβολισμών του έργου από την γράφουσα. Συμβολισμοί που αποδεικνύουν την τεράστια αξία του Γκόγκολ, που προφητικά αναδεικνύει όλες τις παθογένειες κάθε κοινωνικού και πολιτικού συστήματος. Και οι οποίες παθογένειες-δυστυχώς ακόμη και σήμερα, 188 χρόνια μετά-συνεχίζουν να μας ταλανίζουν, σαν να μην πέρασε μια μέρα από τότε.

Λίγα Λόγια Για Τον Συγγραφέα Και Το Έργο

• Ο Νικολάι Γκόγκολ έζησε και δημιούργησε το α΄μισό του 19ου αιώνα, από το 1809 έως το 1852 που πέθανε. Θεωρείται ο πατέρας του χρυσού αιώνα του ρωσικού πεζογραφικού ρεαλισμού.

Ο Ντοστογιέφσκι είπε σχετικά «Όλοι μας ξεπροβάλαμε μέσα απ’ το παλτό του Γκόγκολ».

• Το Ημερολόγιο Ενός Τρελού είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του. Ένα έργο συμβολικό, μια σουρεαλιστική καταγραφή για το πως τα κοινωνικά πρότυπα μπορούν να οδηγήσουν έναν άνθρωπο στην τρέλα. Ένας διαχρονικός, αλλά επίσης και βαθιά βιογραφικός μονόλογος, καθώς και ο ίδιος ο Γκόγκολ έπασχε από ψυχώσεις που στο τέλος τον οδήγησαν στο θάνατο. Με σαφήνεια αληθινά προφητική, δείχνει το δρόμο που ακολούθησε ο ίδιος προς την τρέλα και τον θάνατο στην ηλικία που έχει ακριβώς ο ήρωάς του Ποπρίτσιν (43 ετών).
• Το έργο αυτό εμπνεύστηκε ο Γκόγκολ από άρθρα εφημερίδων για τους τροφίμους των ψυχιατρείων, εκ των οποίων οι περισσότεροι ήταν δημόσιοι υπάλληλοι. Η μονότονη και πολλές φορές άσκοπη εργασία τους, τους οδηγούσε σε σύνδρομα ψυχωτικής ανωτερότητας. Σημειωτέον ότι η σχιζοφρένεια αναγνωρίστηκε ως ψυχική ασθένεια το 1800 και το έργο γράφτηκε το 1835, μόλις τρείς δεκαετίες μετά. Το κείμενο, συνεπώς, αποτελεί μια από τις πρώτες περιγραφές της σχιζοφρένειας και γι’ αυτό αποτέλεσε σημαντικό σημείο αναφοράς για ερευνητές και ψυχιάτρους πριν από την σύγχρονη εποχή.
• Είναι το μόνο έργο του Γκόγκολ που είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο. Κι αυτό για να μπορέσει ο θεατής να παρακολουθήσει την ψυχική αποδιοργάνωση του ήρωα της ιστορίας από πρώτο χέρι, δίχως την απάλυνση της σκληρής πραγματικότητας μέσω ενός εξωτερικού αφηγητή.
• Ο Γκόγκολ περιγράφει το ατομικό υπονοώντας το συλλογικό.

Η παράνοια του ήρωά του είναι η παράνοια της κοινωνίας. Και αντίστροφα. Το συλλογικό οδηγεί στο ατομικό. Η παράνοια της κοινωνίας οδηγεί στην παράνοια του ήρωα. Στο πρόσωπο του Ποπρίτσιν αναπτύσσεται και δρα μια κοινωνία που καταπιέζει τα μέλη της όσο και την ίδια της την ύπαρξη.

Η «παράνοια» έχει προαχθεί πλέον στις μέρες μας σε απλή καθημερινότητα… Ανεργία, Φτώχια, Μετανάστευση, Προσφυγιά, Εγκληματικότητα, Κλιματική Αλλαγή… Όλο και περισσότεροι συνάνθρωποί μας οδηγούνται στην κατάθλιψη, στην τρέλα ή ακόμη χειρότερα στην αυτοκτονία, μη μπορώντας να εντάξουν τον εαυτό τους στην ζούγκλα ενός ρευστού και απρόβλεπτου παρόντος αλλά και ενός μέλλοντος που δεν προϊδεάζει για οποιαδήποτε θετική αλλαγή.

Πρόκειται για μια ανίατη πλέον ασθένεια και ο Γκόγκολ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου γι’ αυτήν την κοινωνία που οδηγείται σε μονοπάτια σκοτεινά και επικίνδυνα, προϊδεάζοντας το αναπόφευκτο τέλος της. Αυτός ήταν ο Γκόγκολ. Ένας επαναστάτης του 19ου αιώνα.

Για την Πολιτεία Θεάτρου
Μαρία Μπαλτατζή

Τιμές εισιτηρίων

• Γενική είσοδος: 15 €
• Goldmall: 13 €