65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Πολλαπλοί Χώροι
31 Οκτωβρίου 2024 – 10 Νοεμβρίου 2024

«Εμείς, το τέρας»: Το μεγάλο αφιέρωμα του Φεστιβάλ

Παράξενα και μυστηριώδη κινηματογραφικά πλάσματα, τέρατα που κατοικούν δίπλα μας και μέσα μας πρωταγωνιστούν στο μεγάλο αφιέρωμα του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με τίτλο Εμείς, το τέρας / We, the Monster, το οποίο αποτελεί συνέχεια και συμπλήρωμα του περσινού αφιερώματος Φ ΝΤΑΣΜ ΤΑ. Το αφιέρωμα επιμελείται ως guest curator o διεθνούς φήμης Κάρλο Σατριάν, πρώην Καλλιτεχνικός Διευθυντής των Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου και του Λοκάρνο, κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας και προγραμματιστής. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει περισσότερα από 20 αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά, τα οποία διερευνούν και διατρέχουν τους σύνθετους και συναρπαστικούς συμβολισμούς και γρίφους που κρύβουν μέσα τους τα κάθε λογής τέρατα.

Τα τέρατα γεννήθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα με την αφήγηση, τη δημιουργία ιστοριών, αλλά και την πανανθρώπινη και διαχρονική ανάγκη να δώσουμε σχήμα και μορφή στους φόβους μας προκειμένου να τους διαχειριστούμε και να τους αντιμετωπίσουμε, λειτουργώντας ως πηγή έμπνευσης για αμέτρητες ιστορίες τρόμου, αγάπης και αποδοχής στη διάρκεια των αιώνων. Σταδιακά, και καθώς οι δυτικές κοινωνίες αποκτούσαν δομές και κανόνες λειτουργίας, προσπαθώντας να δαμάσουν το άρρητο και το ακατανόητο, τα τέρατα εξορίστηκαν από το προσκήνιο και το επίσημο κάδρο – η εποχή στην οποία συνυπήρχαν θεοί και δαίμονες, θνητοί και μύθοι, άνθρωποι και τέρατα, είχε πλέον παρέλθει. Πλέον τα τέρατα είχαν επιστρέψει στη σκοτεινή τους μήτρα, στην αρχέγονη φύση: κατοικούσαν στα δάση και στα βουνά, στα βάθη των σπηλαίων και στον βυθό της θάλασσας. Και ο κίνδυνος που άρχισε να μας ασκεί αυτή η αθέατη δύναμη και αυτή η απαγορευμένη παρουσία απέκτησε σχεδόν αναπόφευκτα μια ακαταμάχητη γοητεία.

Το τέρας χρησιμοποιήθηκε από την πρώτη κιόλας στιγμή ως σύμβολο στη λογοτεχνία και στη ζωγραφική, στις περισσότερες περιπτώσεις για να εκφράσει το άγνωστο, το ανοίκειο, το βλέμμα του Άλλου. Φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείψει από τον κινηματογράφο.

«Σχηματοποιώντας και σωματοποιώντας φόβους και επιθυμίες, το τέρας αγγίζει την πεμπτουσία του σινεμά. Όταν φέρνουμε κατά νου εξαίσιες, μοναδικές, αξέχαστες κινηματογραφικές εικόνες, δεν στρεφόμαστε στην αψεγάδιαστη ομορφιά. Οι ταινίες είναι ταυτόχρονα ένα ανοιχτό παράθυρο στο άγνωστο και ένας παραμορφωτικός πλην απόλυτα πιστός καθρέφτης της εσωτερικής μας φύσης. Όσο συχνά κι αν παρουσιάζονται τα τέρατα ως ο “εχθρός”, γίνονται εξίσου συχνά ένα πρίσμα που μας βοηθάει να αντιληφθούμε την ετερότητα στο περιβάλλον μας, το τερατούργημα που ενδημεί σε κάθε άνθρωπο, όπως και τη φυσική παρόρμηση να κατανοήσουμε και να αποδεχθούμε το διαφορετικό», σημειώνει ο Κάρλο Σατριάν.

Στις ταινίες του αφιερώματος συναντούμε τέρατα της ιστορίας και της πολιτικής τα οποία έγραψαν ορισμένες από τις πιο μελανές σελίδες στο βιβλίο του 20ού αιώνα, τέρατα αόρατα και επινοημένα που αντανακλούν τις πιο ανεξήγητες και ακραίες συμπεριφορές της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης. «Ολοένα και συχνότερα το τέρας εμφανίζεται ξανά σαν μια ανεστραμμένη εικόνα του εαυτού μας. Καθώς ο λαϊκισμός, οι ακραίες πολιτικές επιλογές και η εχθροπάθεια δημιουργούν τερατογενέσεις, διαπιστώνουμε με τρόμο ότι το τέρας δεν κατοικεί μόνο στον έξω φανταστικό κόσμο, αλλά και μέσα μας και ότι με την συμμετοχή, την ανοχή ή τη σιωπή μας γινόμαστε και εμείς τέρατα -όπως πολύ σοφά είχε προφητεύσει ο Μάνος Χατζιδάκις» σημειώνει ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης, ενώ ο Κάρλο Σατριάν συμπληρώνει: «Μέσα από αυτό το αφιέρωμα προσπαθήσαμε να διευρύνουμε την έννοια του τέρατος. Επιλέγοντας ταινίες που αμφισβητούν την ιδέα της “κανονικότητας”, ελπίζουμε να συμβάλουμε στον πολιτικό διάλογο που βρίσκεται στο επίκεντρο των “πλουραλιστικών” κοινωνιών μας».

H καθιερωμένη δίγλωσση ειδική θεματική έκδοση του Φεστιβάλ συνδέεται με το μεγάλο αφιέρωμα της φετινής διοργάνωσης και θα περιλαμβάνει κείμενα και αναλύσεις από θεωρητικούς του σινεμά, κοινωνιολόγους και δημοσιογράφους. Συγκεκριμένα, κείμενα γράφουν η ελβετίδα συγγραφέας και πρώην αρχισυντάκτρια της Le Monde diplomatique Μόνα Σολέ, ο καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ Νικόλας Σεβαστάκης, ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, η συντονίστρια των εκδόσεων του Φεστιβάλ, Γκέλυ Μαδεμλή. Στην έκδοση περιλαμβάνεται, επίσης, ένα επιμελητικό κείμενο από τον Κάρλο Σατριάν, καθώς και παρουσίαση των ταινιών του αφιερώματος.

Η θεματική του αφιερώματος εμπνέει και την κεντρική έκθεση της διοργάνωσης. Το Φεστιβάλ ανέθεσε στους εικαστικούς Μαλβίνα Παναγιωτίδη και Δαυίδ Σαμπεθάι να δημιουργήσουν έργα που βρίσκονται σε διάλογο μεταξύ τους και θα παρουσιαστούν στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, σε επιμέλεια του Ορέστη Ανδρεαδάκη, κατά τη διάρκεια του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με δωρεάν είσοδο για το κοινό. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 1η Νοεμβρίου.

Η οπτική ταυτότητα του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Τα πόστερ του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (31/10-10/11/2024) υπογράφει η γνωστή εικαστικός Στέλλα Καπεζάνου.

Το σκεπτικό για τα πόστερ του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Τα πόστερ του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συνομιλούν με το μεγάλο αφιέρωμα της διοργάνωσης Εμείς, το τέρας και αναδεικνύουν τις διαφορετικές εκφάνσεις της γυναικείας ύπαρξης.

Με τα λόγια της δημιουργού: «Στο έργο Corn Maidens, 2024 (Οι Παρθένες του Καλαμποκιού) επιδίωξα να αποτυπώσω διαπολιτισμικά σύμβολα, δημιουργώντας μια εικαστική γλώσσα όπου μυθολογικές και ψυχολογικές αναφορές ενώνονται σε έναν χορό-ωδή στη θεϊκή γυναικεία δύναμη, αλλά και στη Μητέρα Φύση, με τη διττή της ιδιότητα ως δημιουργού (θρεπτικό καλαμπόκι) αλλά και καταστροφέα (φωτιά).

Η ζωγραφική μου σκηνή συνδυάζει τις “παρθένες” που αφιερώνουν τα νιάτα τους στην προσευχή για τη νέα σοδειά – σύμφωνα με τις παραδόσεις των ιθαγενών λαών της Αμερικής – με το καλαμπόκι ως καρπό που δίνει ζωή και χρησιμοποιείται στις τελετές, το αίμα ως σημάδι πόνου αλλά και έναρξης ενός νέου κύκλου ζωής, τα κοράκια ως σύμβολα του πνεύματος, αγγελιοφόρους ανάμεσα στις διαστάσεις, αλλά και διφορουμενους προστάτες ενάντια στο κακό (όπως άλλωστε και οι μαύρες γάτες). Τα δικά μου θηλυκά “τέρατα” τυλίγονται στις φλόγες, σε μία κόλαση-πάρτι, λαμπερή και φιλήδονη, όπου εν έτει 2024, μπορούν πλέον να την απολαμβάνουν».

Βιογραφικό της δημιουργού

Η Στέλλα Καπεζάνου είναι εικαστικός με έδρα την Αθήνα. Σπούδασε Ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, απ’ όπου και απέσπασε τιμητική υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών κατά την εισαγωγή της. Στη συνέχεια απέκτησε Μεταπτυχιακό Τίτλο Σπουδών (MA Fine Arts) από το Chelsea College of Arts του Λονδίνου, με διπλή υποτροφία, από τη Motor Oil Hellas και τη Sir Frank Bowling Scholarship. To 2024, απέσπασε την καλλιτεχνική υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright, για το διεθνές πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών του Santa Fe Art Institute στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ. Τα πιο πρόσφατα έργα της μελετούν την έννοια της κυριαρχίας ως δύναμης που απορρέει από το γυναικείο σώμα, εξελίσσοντας την έρευνα που χαρακτηρίζει το έργο της γύρω από ζητήματα φύλου, σωματικής αυτονομίας και αυτοδιάθεσης.

Για το έργο της έχει λάβει διακρίσεις όπως το βραβείο Clyde & Co Emerging Star Award και το Cass Art Prize. Έχει συμμετάσχει ως artist-in-residence σε προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών σημαντικών ιδρυμάτων και θεσμών, όπως το CARV Residency στην Κύπρο (2023), το iAR Residency στην Κωνσταντινούπολη (2020), το AucArt LAB Residency στο Λονδίνο (2019) και το Goethe-Institut Bonn στην Κολωνία και στο Βερολίνο (2014). Το έργο της έχει παρουσιαστεί διεθνώς σε ατομικές εκθέσεις, με πιο πρόσφατη την Corn Maidens (διπλή ατομική έκθεση), The Opening Gallery, Νέα Υόρκη (2024). Τέλος, έχει συμμετάσχει σε πλήθος ομαδικών εκθέσεων σε διεθνή κλίμακα. Ενδεικτικά: Unapologetic WomXn, Ross Sutton Gallery, Βενετία (2024), Sunburn, Studio West Gallery, Λονδίνο (2023), Στίγμα, Δρομοκαΐτειο ΨΝΑ, Αθήνα (2023), Now Women, Fougaro, Ναύπλιο (2023), Contemporary Now, The Edit Gallery, Λευκωσία (2022), Lusus Naturae, BcmA Gallery, Βερολίνο (2021), iAR Project, Akaretler Gallery, Κωνσταντινούπολη (2020), Love is a Dog from Hell, Μουσείο Φρυσίρα, Αθήνα (2019).

Περισότερες πληροφορίες για τη δημιουργό και το έργο της μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.stellakapezanou.com.

Ακολουθούν ορισμένες από τις ταινίες του αφιερώματος

Στο Μάτια χωρίς πρόσωπο / Eyes Without a Face (1960) του Ζορζ Φρανζού ο χειρουργός Δρ. Ζενεσιέ, κυριευμένος από τύψεις για την παραμόρφωση που προκάλεσε στο πρόσωπο της κόρης του έπειτα από ένα αυτοκινητικό ατύχημα στο οποίο οδηγούσε ο ίδιος, καταστρώνει ένα διαβολικό σχέδιο. Με τη βοήθεια της Λουίζ, της πιστής βοηθού του, απάγει νεαρές όμορφες γυναίκες με σκοπό να τους «κλέψει» το πρόσωπο και να αναπλάσει χειρουργικά εκείνο της κόρης του, η οποία είναι προς το παρόν αναγκασμένη να φορά μια τρομακτική πορσελάνινη μάσκα. Σταδιακά, κι ενώ οι εξαφανίσεις νεαρών κοριτσιών πολλαπλασιάζονται, η αστυνομία εντοπίζει την πηγή του κακού και σφίγγει τον κλοιό γύρω από τον απελπισμένο γιατρό.

Το Μάτια χωρίς πρόσωπο, που σηματοδότησε την οριστική μεταπήδηση του Φρανζού από το ντοκιμαντέρ στις ταινίες μυθοπλασίας, προκάλεσε ακραίες αντιδράσεις στο κοινό των πρώτων του προβολών· στην πορεία, βέβαια, αποτέλεσε σημείο αναφοράς για σπουδαίους σκηνοθέτες, μεταξύ των οποίων οι Πέδρο Αλμοδόβαρ, Τζον Κάρπεντερ και Τζον Γου, εμπνέοντας παράλληλα τον Μπίλι Άιντολ να συνθέσει το διάσημο ομότιτλο τραγούδι. Ευρηματική παραλλαγή του μύθου του Φράνκενσταϊν, αλλά και εκθαμβωτικός φόρος τιμής στις διδαχές του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού, η ταινία του Φρανζού σκιαγραφεί μια ανατριχιαστική πραγματεία για τη ρευστή έννοια της ταυτότητας, τον φόβο της θνητότητας και την απατηλή ματαιοδοξία της ομορφιάς, λειτουργώντας παράλληλα ως μεταφορά για την κινηματογραφική κατασκευή και ψευδαίσθηση.

Λίγο περισσότερο από εκατό χρόνια μετά τη διαβόητη «Πορεία προς τη Ρώμη» (Marcia su Roma) των Μελανοχιτώνων του Μπενίτο Μουσολίνι, η οποία οδήγησε στην κατάληψη της εξουσίας από το Εθνικό Φασιστικό Κόμμα, το ντοκιμαντέρ To Arms, We’re Fascists! (1962) –μια δημιουργία του διδύμου (τόσο στο σινεμά όσο και στη ζωή) Τσετσίλια Μαντζίνι και Λίνο Ντελ Φρα, με τη συνεργασία του κριτικού κινηματογράφου και ιστορικού Λίνο Μιτσικέ– στέκει ως μια επιβλητική και δυσοίωνη υπενθύμιση και προειδοποίηση. Η ταινία ξεδιπλώνει μισό αιώνα ιταλικής ιστορίας, από το ιωβηλαίο στην εκατονταετηρίδα της Ενοποίησης της Ιταλίας, μέσα από σπάνια και πολύτιμα αρχειακά ντοκουμέντα.

Από την εισβολή στη Λιβύη έως τη Συνθήκη των Βερσαλλιών και από τη φρίκη του φασιστικού καθεστώτος έως την Αντίσταση των Παρτιζάνων και τον αναβρασμό της μεταπολεμικής περιόδου, με τερματικό σταθμό τα δραματικά γεγονότα της Σφαγής της Ρέτζιο Εμίλια τον Ιούλιο του 1960, το συνταρακτικό αυτό οδοιπορικό ανατέμνει την ιστορική μνήμη και τα ανεπούλωτα τραύματα του παρελθόντος της γειτονικής χώρας. Ως επώδυνη κατακλείδα διατυπώνει ένα σκοτεινό ερώτημα που παραμένει επίκαιρο και κρύβει μέσα του τις πιο δύσκολες απαντήσεις: έχουμε άραγε ξεμπερδέψει με τον φασισμό;

Το εκκωφαντικό σκηνοθετικό ντεμπούτο της Τώνιας Μαρκετάκη, με τίτλο Ιωάννης ο βίαιος (1973), αντλεί έμπνευση από αληθινά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Ελλάδα κατά την ταραγμένη δεκαετία του ’60, σε ένα πρωτοποριακό (και όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα) δικαστικό δράμα: μια ταινία που αναμοχλεύει ψήγματα και θραύσματα από διάφορες αλήθειες, πιστοποιώντας πως η μία και μοναδική αλήθεια ισοδυναμεί με κυνήγι χίμαιρας.

Ο Ιωάννης Ζάχος, ένας διαταραγμένος νεαρός χωρίς ψυχική και σεξουαλική ισορροπία, ζει τις ερωτικές φαντασιώσεις του μέσα από την εξαγνιστική βία, παλεύοντας να καλύψει με αυτό τον νοσηρό τρόπο το έλλειμμα ανδρισμού και την απουσία σεβασμού που αισθάνεται. Όταν συλλαμβάνεται, ομολογεί τα εγκλήματά του, προς μεγάλη ανακούφιση της αστυνομίας, που έχει κατηγορηθεί από τον Τύπο για αναποτελεσματικότητα.

Διερευνώντας σε βάθος την εγγενή θεατρικότητα που κρύβει μέσα της κάθε απόπειρα απονομής δικαιοσύνης και αναπαράστασης εγκλημάτων, η ταινία της Μαρκετάκη ανατέμνει μια σειρά από ανελέητες συγκρούσεις (κοινωνία-άτομο, πνεύμα του νόμου-γράμμα του νόμου), σκιαγραφώντας παράλληλα ένα ασφυκτικό και δυσοίωνο πορτρέτο μιας ολόκληρης εποχής. H ταινία θα προβληθεί με όρους καθολικής προσβασιμότητας για όλους τους θεατές στο πλαίσιο του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη της Alpha Bank, Χορηγού Προσβασιμότητας του Φεστιβάλ.

Το κτήνος / The Beast (1975) του Βαλέριαν Μπορόφτσικ ξεκαθαρίζει τις προθέσεις του από την πρώτη κιόλας στιγμή, αφήνοντας έξω από την πόρτα κάθε ευπρέπεια, συστολή και ταμπού. Ο επικεφαλής μιας οικογένειας ευγενών που καταρρέει οικονομικά θεωρεί πως η τύχη του άλλαξε όταν η Λουσί, η κόρη ενός πλούσιου επιχειρηματία, δέχεται –για τους δικούς της λόγους– να παντρευτεί τον παραμορφωμένο και με νοητική αναπηρία γιο του.

Ωστόσο, σχεδόν αμέσως μετά την πρώτη γνωριμία των δύο οικογενειών, και καθώς μια σειρά από απαγορευμένες φαντασιώσεις επισκέπτονται τη Λουσί στα όνειρά (;) της, τα σκοτεινά μυστικά της αριστοκρατίας θα γίνουν ένα με τους αρχέγονους μύθους, συνυφαίνοντας τα όνειρα με την πραγματικότητα. Σεξουαλικές σκηνές που προκάλεσαν σάλο, αμηχανία και έκπληξη, ανοίγοντας παράλληλα τον δρόμο για ταινίες όπως το Μια γυναίκα δαιμονισμένη του Αντρέι Ζουλάφσκι, ευφυής μείξη της γοτθικής παράδοσης και της γαλλικής ερωτικής φάρσας, αδυσώπητος σαρκασμός απέναντι στην καταπίεση της σαρκικής επιθυμίας, τα πνιγηρά χρηστά ήθη και την έμφυτη υποκρισία του καθωσπρεπισμού είναι μονάχα ορισμένα από τα γαλόνια που συνοδεύουν μια ταινία που δεν θα πάψει ποτέ να προβοκάρει και να πυροδοτεί αντιδράσεις.

Στο Μέντα καραμέλα / Peppermint Candy (1999), τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της φιλμογραφίας του, ο Λι Τσανγκ-ντονγκ υφαίνει μια περίτεχνη αφήγηση που κινείται αντίστροφα στον χρόνο, σκιαγραφώντας ένα πορτρέτο των δραματικών γεγονότων που βίωσε η Νότια Κορέα τα τελευταία είκοσι χρόνια του 20ού αιώνα. Χωρισμένο υποδειγματικά σε επτά κεφάλαια κλιμακούμενης έντασης, το Μέντα καραμέλα ιχνηλατεί την προδιαγεγραμμένη πορεία αποκτήνωσης και κατάρρευσης του Κιμ Γουόνγκ-χο, ενός (κάποτε) ρομαντικού νεαρού φοιτητή που ονειρευόταν να γίνει φωτογράφος. Η στρατιωτική δικτατορία και η αιματοβαμμένη εξέγερση της Γκουάνγκτζου στις αρχές της δεκαετίας του ’80, η ανελευθερία και η καταστολή που σημάδεψαν την κορεατική κοινωνία των επόμενων ετών, ο βίαιος οικονομικός μετασχηματισμός και η ασιατική οικονομική κρίση του 1997 διαθλώνται μέσα από την ιστορία ενός απλού ανθρώπου που βρέθηκε παγιδευμένος σε συμπληγάδες δυνάμεων που τον ξεπερνούσαν. Οι μονίμως ανοιχτές πληγές του παρελθόντος, οι προσωπικές ιστορίες που συνθλίβονται κάτω από το βάρος της Ιστορίας, οι ενοχές που δεν μπορούν να βρουν καταφύγιο στη λήθη και η αμετάκλητη απώλεια κάθε αθωότητας φέρνουν στην επιφάνεια το πιο αδυσώπητο τέρας που παραμονεύει εκεί έξω: τη ζωή που ξοδεύτηκε, την αγάπη που ξεγλίστρησε, τον χρόνο που χάθηκε ανεπιστρεπτί.

Στο Sasquatch Sunset (2024) των Ντέιβιντ και Νέιθαν Ζέλνερ, δύο από τις πιο ιδιοσυγκρασιακές προσωπικότητες του σύγχρονου ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά, τέσσερις νομάδες μεγαλοπόδαροι περιπλανιούνται για έναν χρόνο στα άγρια δάση της βόρειας Καλιφόρνιας, ελπίζοντας να συναντήσουν άλλους επιζώντες από το είδος τους και πασχίζοντας να επιβιώσουν σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, γεμάτο κινδύνους και απειλές. Με πρώτη ύλη έναν από τους πιο δημοφιλείς και διαχρονικούς μύθους της Βόρειας Αμερικής, οι αδελφοί Ζέλνερ χαρτογραφούν ένα επικό ταξίδι επιβίωσης και ανθεκτικότητας, άλλοτε χιουμοριστικό κι άλλοτε σπαρακτικό, σε μια ταινία χωρίς διαλόγους, όπου οι ερμηνείες βασίζονται εξ ολοκλήρου στην κινησιολογία και στη μη λεκτική εκφραστικότητα. Στο τέλος της διαδρομής, το επιμύθιο είναι πλέον σαφές: τα πιο απειλητικά τέρατα είναι εκείνα που κατασκευάζει το μυαλό μας για να ξορκίσει και να εξοστρακίσει οτιδήποτε του φανεί ακατανόητο και απωθητικό.

Η πλήρης λίστα με τις ταινίες του αφιερώματος θα ανακοινωθεί σύντομα.

Λίγα λόγια για τον Κάρλο Σατριάν

O Κάρλο Σατριάν (1971) σπούδασε Λογοτεχνία και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο. Έχει επίσης πτυχίο στις κινηματογραφικές σπουδές, με διπλωματική στο κινηματογραφικό έργο του Ζακ Ριβέτ. Έχει εργαστεί ως προγραμματιστής στο Alba Iulia Music & Film Festival στη Ρουμανία, στο Festival dei Popoli στη Φλωρεντία της Ιταλίας, όπως και στο Visions du Réel στη Νιόν της Ελβετίας. Έχει οργανώσει εργαστήρια με κινηματογραφιστές όπως ο Γιόχαν φαν ντερ Κέκεν, ο Φρέντερικ Γουάιζμαν και ο Έρολ Μόρις, έχοντας παράλληλα επιμεληθεί εκδόσεις για σκηνοθέτες όπως ο Νάνι Μορέτι, ο Νικολά Φιλιμπέρ και η Κλερ Σιμόν.

Εργάστηκε για δεκαπέντε χρόνια στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο, από το 2003 έως το 2018, όπου επιμελήθηκε ένα ειδικό πρόγραμμα με θέμα το ιαπωνικό animation, καθώς και ρετροσπεκτίβες στους Ερνστ Λούμπιτς, Βινσέντε Μινέλι και Ότο Πρέμινγκερ, προτού αναλάβει τον ρόλο του Καλλιτεχνικού Διευθυντή (από το 2013 έως το 2018), οργανώνοντας αφιερώματα σε σπουδαίες φιγούρες της γαλλικής Nouvelle League και στο σινεμά της πρώην Δυτικής Γερμανίας. Το 2018 ανέλαβε χρέη Καλλιτεχνικού Διευθυντή στην Μπερλινάλε για πέντε συναπτά φεστιβάλ (από το 2020 έως το 2024). Από τον Ιούνιο 2020 είναι μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών.

Η Αγορά παρουσιάζει δύο δυναμικά εργαστήρια για ανερχόμενους επαγγελματίες του σινεμά

Η Αγορά του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ανακοινώνει με χαρά τους συμμετέχοντες στα δύο εξειδικευμένα εργαστήρια Thessaloniki Locarno Industry Academy και Agora Short Film Lab, στα οποία συμμετέχουν ανερχόμενοι επαγγελματίες της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Τα δύο αυτά προγράμματα αποτελούν μέρος της στήριξης της Αγοράς σε νέους δημιουργούς και επαγγελματίες, προσφέροντας μοναδικές ευκαιρίες κατάρτισης και δικτύωσης, σχεδιασμένες να ενισχύσουν την επαγγελματική τους εξέλιξη σε διεθνές επίπεδο.

Thessaloniki Locarno Industry Academy (2-7 Νοεμβρίου 2024)

Φέτος, το Thessaloniki Locarno Industry Academy υποδέχεται εννέα νέους επαγγελματίες της κινηματογραφικής βιομηχανίας, ανάμεσά τους sales agents, διανομείς και επαγγελματίες new media. Σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο και το Locarno Pro, η Ακαδημία αποτελεί ένα αναγνωρισμένου κύρους εκπαιδευτικό πρόγραμμα που λειτουργεί στη νοτιοανατολική Ευρώπη και στη Μεσόγειο για ένατη συνεχή χρονιά.

Το Thessaloniki Locarno Industry Academy αποτελεί ένα πενθήμερο εξατομικευμένο πρόγραμμα που προσφέρει στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να ενισχύσουν την εμπειρία τους στις διεθνείς πωλήσεις, στο marketing, στη διανομή και στον προγραμματισμό. Οι φετινοί συμμετέχοντες, οι οποίοι επιλέχθηκαν για τη σταδιοδρομία και τις δυνατότητές τους, θα λάβουν μέρος σε συζητήσεις, case studies, και συναντήσεις εργασίας με επικεφαλής κορυφαίους επαγγελματίες των κινηματογραφικών αγορών.

Οι φετινοί συμμετέχοντες

• Paul De Beco | Γαλλία | Διεθνείς πωλήσεις | Playtime
• Ambhur Burghall | Ηνωμένο Βασίλειο | Film Marketing | MUBI
• Charlotte Heusler | Γερμανία | Digital Marketing | Alphapanda
• Zeynep Naz İnansal | Τουρκία | Συντονίστρια Φεστιβάλ | Istanbul Foundation for Culture and Arts
• Αννίτα Νιτσαΐδου | Ελλάδα | Διευθύντρια Φεστιβάλ | WOW Film Festival
• Kasia Siewko | Πολωνία | Διανομή Ταινιών | Gutek Film
• Léa Alia Triboulet | Γαλλία | Διεθνείς πωλήσεις | Salaud Morisset
• Βαγγέλης Τριχιάς | Ελλάδα | Βοηθός Συντονισμού | Mediterranean Film Institute
• Linda Venturini | Ιταλία | Διεθνείς πωλήσεις | Be For Films

Το Thessaloniki Locarno Industry Academy αποτελεί μέρος ενός διεθνούς δικτύου που συνδέει συμμετέχοντες με Ακαδημίες στη Λατινική Αμερική, στη Νέα Υόρκη, στη Βηρυτό, στη Νότια Αφρική, στη Νότια Ασία και στην Ελβετία και επικεντρώνεται στη διεθνή συνεργασία της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Επικεφαλής του Thessaloniki Locarno Industry Academy είναι ο Κωνσταντίνος Αϊβαλιώτης, Επίκουρος καθηγητής (Πανεπιστήμιο Αιγαίου), παραγωγός και διευθυντής φεστιβάλ (Ethnofest).

Οι επιλεγμένοι επαγγελματίες του Thessaloniki Locarno Industry Academy θα συμμετάσχουν αυτόματα στο Launchpad, μία νέα πρωτοβουλία σε συνεργασία με τέσσερα ευρωπαϊκά κινηματογραφικά φεστιβάλ: του Λοκάρνο, το Tallinn Black Nights, του Ρότερνταμ και του Κάρλοβι Βάρι. Στόχος του Launchpad είναι να υποστηρίξει την ενσωμάτωση ανερχόμενων επαγγελματιών του σινεμά στη διεθνή κινηματογραφική βιομηχανία. Το πρόγραμμα παρέχει στους συμμετέχοντες, οι οποίοι εξειδικεύονται στις διεθνείς πωλήσεις, στο μάρκετινγκ, στη διανομή (παραδοσιακή και online), στην προβολή, στον προγραμματισμό, καθώς και στις κινηματογραφικές επενδύσεις και προμήθειες, πρόσβαση σε ένα πολύτιμο δίκτυο κορυφαίων κινηματογραφικών φεστιβάλ καθόλη τη διάρκεια του έτους.

Agora Short Film Lab (3-7 Νοεμβρίου, 2024)

Το Agora Short Film Lab, το οποίο διοργανώνει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Μικρού Μήκους Ταινιών της Δράμας και Διεθνές Φεστιβάλ Μικρού Μήκους Ταινιών του Κλερμόν-Φεράντ και, ανακοινώνει τους ανερχόμενους σκηνοθέτες που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα του 2024. Πρόκειται για ένα τριήμερο εργαστήριο που περιλαμβάνει συζητήσεις με έμπειρους επαγγελματίες της κινηματογραφικής βιομηχανίας, το οποίο επικεντρώνεται στην καθοδήγηση των σκηνοθετών μικρού μήκους, καθώς πραγματοποιούν τη μετάβαση προς τη μεγάλου μήκους ταινία.

Στους φετινούς συμμετέχοντες βρίσκουμε ταλαντούχους σκηνοθέτες, των οποίων οι βραβευμένες μικρού μήκους ταινίες έχουν κερδίσει αναγνώριση στα Φεστιβάλ Κλερμόν-Φεράντ και Δράμας.

Οι φετινοί συμμετέχοντες είναι

• Mohammed Almughanni, Παλαιστίνη An Orange from Jaffa
• Γιώργος Φουρτούνης, Ελλάδα MJ
• Valeria Hofmann, Χιλή AliEN0089
• Λίνα Κουντουρά, Ελλάδα ποπ
• Δημήτρης Μουτσιάκας, Ελλάδα Γκέκας
• Abbas Taheri, Ιράν There is no Friend’s House
• Μένη Τσιλιανίδου, Ελλάδα απαρατάτεμε

Οι συμμετέχοντες θα αποκτήσουν ανεκτίμητες γνώσεις από επαγγελματίες του κλάδου και θα επωφεληθούν των ευκαιριών διεθνούς δικτύωσης και εξέλιξης της καριέρας τους, καθώς κάνουν το άλμα από τη δημιουργία ταινιών μικρού μήκους σε μεγάλου μήκους. Project manager του Agora Short Film Lab είναι η Χριστίνα Λιάπη, βοηθός παραγωγού και servicing manager στη Heretic.

Οι διαπιστευμένοι της Αγοράς θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις ταινίες των συμμετεχόντων μέσω του Agora Film Market.

Το Crossroads Co-Production Forum της Αγοράς

Η Αγορά, το αναπτυξιακό τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, θα φιλοξενήσει την 20ή διοργάνωση του Crossroads Co-Production Forum από τις 3 έως τις 7 Νοεμβρίου 2024. Αυτή τη χρονιά, η Αγορά έχει επιλέξει 15 υποσχόμενα σχέδια ταινιών που προέρχονται από 17 χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μεσογείου. Στη διάρκεια του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (31 Οκτωβρίου-10 Νοεμβρίου 2024), τα πρότζεκτ θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιαστούν στο πλαίσιο αυτής της διοργάνωσης υψηλού κύρους, η οποία έχει ως στόχο να προωθήσει τη δικτύωση, τις συμπαραγωγές και τη δημιουργική συνεργασία σε ολόκληρο το φάσμα της παγκόσμιας κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Η Αγορά, με την πολύτιμη υποστήριξη του προγράμματος Creative Europe-MEDIA, συνεχίζει να λειτουργεί ως πλατφόρμα κομβικής σημασίας για τους επαγγελματίες του κινηματογράφου, προσφέροντας ένα υβριδικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει τόσο δια ζώσης όσο και διαδικτυακές συναντήσεις. Η υβριδική μορφή του προγράμματος επιτρέπει την ευρύτερη συμμετοχή και διευκολύνει την ουσιώδη επικοινωνία ανάμεσα στους κινηματογραφιστές και τους επαγγελματίες της κινηματογραφικής βιομηχανίας, ιδίως για όσους προέρχονται από τη νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο.

H πιο πρόσφατη πρωτοβουλία Bridge to the North αποσκοπεί να χτίσει μια γέφυρα συνεργασίας ανάμεσα στον νότο και τον βορρά της Ευρώπης και υποδέχεται κάθε χρόνο μια διαφορετική προσκεκλημένη χώρα από τη Βαλτική ή τις Βόρειες Χώρες, αναζητώντας νέες ευκαιρίες χρηματοδότησης και καλλιτεχνικής συνεργασίας. Η πρωτοβουλία αυτή έχει ως στόχο να φιλοξενήσει συνέργειες και πολιτισμικές ανταλλαγές που έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν το παγκόσμιο κινηματογραφικό τοπίο. Φέτος, σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Γκέτεμποργκ, το Σουηδικό Ινστιτούτο και την πολύτιμη υποστήριξη της Σουηδικής Πρεσβείας στην Ελλάδα, μια αντιπροσωπεία επαγγελματιών της σουηδικής κινηματογραφικής βιομηχανίας θα παρακολουθήσει τις δραστηριότητες της Αγοράς. Η παρουσία τους έχει σκοπό να αναδείξει νέες δυνατότητες για συμπαραγωγές και δικτύωση, καθώς και να διευρύνει τις πιθανότητες για νέα δημιουργικά εγχειρήματα.

Το Crossroads Co-Production Forum θα προσφέρει στα πρότζεκτ που έχουν επιλεγεί την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ένα πλήρες πρόγραμμα, με σημείο αφετηρίας ένα προπαρασκευαστικό εργαστήριο, με την καθοδήγηση της παραγωγού Αμάντας Λιβανού (Neda Film). Το εργαστήριο θα διεξαχθεί τόσο δια ζώσης όσο και διαδικτυακά, με σκοπό βοηθήσει και να υποστηρίξει τους συμμετέχοντες ούτως ώστε να παρουσιάσουν αποτελεσματικά τα πρότζεκτ τους στους επαγγελματίες της κινηματογραφικής βιομηχανίας και να βρουν τους επιθυμητούς τους συνεργάτες.

To φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνει μια επιλογή από πρώτες και δεύτερες ταινίες μεγάλου μήκους. Παράλληλα, στηρίζει ανερχόμενα κινηματογραφικά ταλέντα και καταξιωμένους δημιουργούς, ανάμεσα στους οποίους ξεχωρίζει ο διακεκριμένος ρουμάνος σκηνοθέτης Adrian Sitaru, που θα παρουσιάσει τη νέα του ταινία. Στο Crossroads Co-production Forum της Αγοράς του 65ου ΦΚΘ συναντούμε επίσης και τις δεύτερες ταινίες ταλαντούχων σκηνοθετών όπως οι Γιώργος Γούσης, Σόνια Λίζα Κέντερμαν, Kaltrina Krasniqi, Diego Llorente, Nikola Mijović, Ahu Öztürk και Ahmad Ghossein, καθώς και τις πολυαναμενόμενα μεγάλου μήκους ντεμπούτα των Νεριτάν Ζιντζιρία και Θέλγια Πετράκη. Τα επιλεγμένα πρότζεκτ προέρχονται από τις παρακάτω χώρες: Βόρεια Μακεδονία, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιορδανία, Κόσοβο*, Λίβανος, Λουξεμβούργο, Μαυροβούνιο, Παλαιστίνη, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβακία, Τουρκία και Τσεχία.

Το φετινό πρόγραμμα επιμελήθηκαν από κοινού μια διεθνής επιτροπή αξιολόγησης και μία υψηλού κύρους συμβουλευτική επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν ο σύμβουλος Thibaut Bracq (Γαλλία) και η παραγωγός Rula Nasser (Ιορδανία), οι οποίοι συνέδραμαν στη διαδικασία επιλογής με την πολυετή εμπειρία τους στην κινηματογραφική βιομηχανία.

Η Αγορά συνεχίζει να έχει τη θέση ενός ζωτικού σημείου συνάντησης ανάμεσα σε κινηματογραφιστές από ολόκληρο τον κόσμο, προσφέροντας μια πλατφόρμα για την αφήγηση ιστοριών που αντικατοπτρίζουν την πολυπλοκότητα της σύγχρονης πραγματικότητας.

Τα βραβεία του Crossroads Co-production Forum είναι:

• Το νέο MIDPOINT Consulting Award
  Διαδικτυακές συμβουλευτικές υπηρεσίες για την ανάπτυξη σεναρίου με μία/έναν από τους ειδικούς του Ινστιτούτου MIDPOINT
• Two Thirty-Five (2|35) Award (2|35)
  Υπηρεσίες post-production (εικόνα και ήχος)
• Onassis Film Award
  Χρηματικό βραβείο 10.000 ευρώ σε ελληνικό πρότζεκτ που συμμετέχει στην Αγορά (Crossroads Co-production Forum ή AGORA Works in Progress)
• CNC – Centre national du cinéma et de l’image animée
  Χρηματικό βραβείο 8.000 ευρώ για ανάπτυξη σεναρίου
• ArteKino International Award
  Χρηματικό βραβείο 6.000 ευρώ
• Finos Film
  Χρηματικό βραβείο 3.000 ευρώ σε ελληνικό πρότζεκτ
• The Producers’ Network of the Cannes FF
  Δωρεάν διαπίστευση
• Greener Screen Consultancy Award granted by Greener Screen
  Υπηρεσίες αξίας 7.000 ευρώ για την επίτευξη μιας πράσινης κινηματογραφικής παραγωγής
• Sofia Meetings of the Sofia IFF
  Επιλογή ενός κινηματογραφικού σχεδίου και παρουσίασή του στην προσεχή διοργάνωσή της Αγοράς τον Μάρτιο.
• Mediterranean Film Institute
  Υποτροφία για το πρόγραμμα σε ένα κινηματογραφικό σχέδιο.
• EAVE
  Υποτροφία για συμμετοχή παραγωγού στο EAVE Marketing Workshop με την υποστήριξη του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Τα επιλεγμένα πρότζεκτ του φετινού Crossroads Co-production Forum

• Αγρυπνία (Wake)
  • Σκηνοθεσία: Θέλγια Πετράκη
  • Παραγωγή: Κώστας Ταγκαλάκης – Out of the Box Films,
  • Συμπαραγωγή: Ηρακλής Μαυροειδής – Boo Productions
  • Ελλάδα
• Η αποκρουστική ανθρώπινη φωνή των ζώων (The appalling human voice of the animals)
  • Σκηνοθεσία: Νεριτάν Ζιντζιρία
  • Παραγωγή: Efijeni Kokedhima – Reconstructing Memories
  • Ελλάδα
• Γκρίζος Αφρικανός (African Grey)
  • Σκηνοθεσία: Γιώργος Γούσης
  • Παραγωγή: Κωνσταντίνος Κουκούλης – Plankton
  • Ελλάδα
• Εδώ κοντά πολύ μακριά (Nearby Faraway)
  • Σκηνοθεσία: Σόνια Λίζα Κέντερμαν,
  • Παραγωγή: Μυρτώ Στάθη – Byrd
  • Συμπαραγωγή: Roshanak Behesht Nedjad – In Good Company, Alexandra Hoesdorff – Deal Productions
  • Ελλάδα, Γερμανία, Λουξεμβούργο
• A White House
  • Σκηνοθεσία: Francesco Romano
  • Παραγωγή: Raffaella Pontarelli – Amarena Film,
  • Συμπαραγωγή: Giovanni Donfrancesco – Bocalupo Films
  • Ιταλία, Γαλλία
• Bleach
  • Σκηνοθεσία: Kaltrina Krasniqi
  • Παραγωγή: Ares Shporta – Vera Films,
  • Συμπαραγωγή: Ognen Antov – Dream Factory, Bojana Radulović – Code Blue Production
  • Κόσοβο, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο
• Dying Bird
  • Σκηνοθεσία: Diego Llorente
  • Παραγωγή: Lara González Lobo, Diego Llorente, Rubén G. Revilla – Failo Cine
  • Ισπανία
• Fog
  • Σκηνοθεσία: Denis Spiridonov
  • Παραγωγή: Katia Khazak – Aurora Films
  • Συμπαραγωγή: Vanya Rainova – Portokal
  • Γαλλία, Βουλγαρία
• Four Funerals and a wedding
  • Σκηνοθεσία: Nikola Mijović
  • Παραγωγή: Maja Kecojević – Parangal Film
  • Συμπαραγωγή: Stefan Mladenović – Plan 9, Vladimir Anastasov – Sektor Film, Dagmar Sedláčková – Masterfilm
  • Μαυροβούνιο, Σερβία, Βόρεια Μακεδονία, Τσεχία
• The hour between dog and wolf
  • Σκηνοθεσία: Terézia Halamová
  • Παραγωγή: Natália Pavlove – Other Stories
  • Συμπαραγωγή: Matej Sotník – Guča Films
  • Τσεχία, Σλοβακία
• The Hunchback
  • Σκηνοθεσία: Ahu Ozturk
  • Παραγωγή: Pinar Aydin – Leyla Film
  • Τουρκία
• La Yoli
  • Σκηνοθεσία: Sandra Reina
  • Παραγωγή: Valérie Delpierre – Inicia Films
  • Ισπανία
  • Επιλεγμένο πρότζεκτ από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Κινηματογράφου
• The Passport
  • Σκηνοθεσία: Rakan Mayasi
  • Παραγωγή: May Odeh, Zorana Musikic – mayana films
  • Συμπαραγωγή: Abdallah Al Ramahi – Zenobia Productions
  • Παλαιστίνη, Γερμανία, Ιορδανία
• The side effects of trusting life
  • Σκηνοθεσία: Ahmad Ghossein
  • Παραγωγή: Georges Schoucair – Abbout Productions
  • Λίβανος
• Virgin Mary
  • Σκηνοθεσία: Adrian Sitaru
  • Παραγωγή: Iriana Adnana – 4 Proof Film
  • Συμπαραγωγή: Yohann Cornu – Damned Films
  • Ρουμανία, Γαλλία

Ταινίες που έχουν παρουσιαστεί ως πρότζεκτ στο Crossroads Co-Production Forum συμπεριλαμβάνουν τις

• Κιούκα – Πριν το τέλος του καλοκαιριού – Κωστής Χαραμουντάνης (Cannes FF – ACID Cannes 2024)
• Το καλοκαίρι της Κάρμεν – Ζαχαρίας Μαυροειδής (Venice FF – Giornate degli Autori 2023)
• Τα μαθήματα της Μπλάγκα – Stephan Komandarev (Karlovy Vary IFF 2023)
• Μέντιουμ – Χριστίνα Ιωακειμίδη (Sarajevo FF 2023)
• Inshallah a boy – Amjad Al Rasheed (Cannes FF – Semaine de la Critique 2023)
• Μαύρος Κότσυφας Μαύρο Βατόμουρο – Elene Naveriani (Cannes FF – Quinzaine des Cinéastes 2023)
• The sea and its waves – Liana & Renaud (Cannes FF – ACID Cannes 2023)
• 20.000 είδη μελισσών – Estibaliz Urresola Solaguren (73rd Berlinale International Competition 2023 – Silver Berlin Bear / Best Leading Performance)
• Nightsiren – Tereza Nvotová (Locarno FF – Cineasti del Presente 2022 – Golden Leopard)
• How is Katia? – Christina Tynkevych (Locarno FF – Cineasti del Presente 2022 – Special Jury Prize, Best Actress)
• The land within – Fisnik Maxville (Black Nights Tallinn FF – Best Film – Best First Feature)
• Το σκαρί – Alex Camilleri (Sundance – World Cinema Dramatic Competition 2021 – Best Actor)
• Zuhal – Nazlı Elif Durlu (Black Nights Tallinn FF – International Competition 2021)
• 200 μέτρα – Ameen Nayfeh (Venice Days 2020 – People’s Choice Award)
• Ghosts – Azra Deniz Okyay (Venice FF International Film Critics Week – Grand Prize)
• The Father – Kristina Grozeva, Petar Valchanov (Karlovy Vary IFF – International Competition 2019 – Crystal Globe).

* Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν θίγει τις θέσεις ως προς το καθεστώς, είναι δε σύμφωνος με την UNSCR 1244/1999 και τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου για τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου.

Αφιέρωμα και τιμητικός Χρυσός Αλέξανδρος στον Πάνο Χ. Κούτρα

Ένα μεγάλο αφιέρωμα στον αντισυμβατικό, πρωτοπόρο και τολμηρό σκηνοθέτη Πάνο Χ. Κούτρα, έναν από τους σημαντικότερους εκφραστές του ελληνικού queer cinema, διοργανώνει το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο θα πραγματοποιηθεί από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 10 Νοεμβρίου 2024. Το Φεστιβάλ θα απονείμει στον Πάνο Χ. Κούτρα τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο για το σύνολο της προσφοράς του στο σινεμά, ενώ το αφιέρωμα με τίτλο To αληθινό σινεμά του Πάνου Χ. Κούτρα θα δώσει την ευκαιρία στο κοινό να προσεγγίσει εκ νέου έναν σπουδαίο δημιουργό, ο οποίος αποδομεί και ξαναχτίζει με τρόπο πρωτότυπο, τρυφερό και συγκινητικό την ελληνική κοινωνία και οικογένεια.

Σημειώνει ο Πάνος Χ. Κούτρας: «OMG! Αφιέρωμα και τιμητικός Χρυσός Αλέξανδρος; Ελπίζω να μην γνωρίζετε κάτι που εγώ αγνοώ! Μια μεγάλη τιμή αλλά ταυτόχρονα και μια τεράστια ευκαιρία να αναζητήσω τον χαμένο χρόνο ανάμεσα στις μεγάλου μήκους ταινίες που γνωρίζουν όλοι και τις χαμένες μικρού μήκους που δεν έχει δει κανείς. Περισσότερο απ’ όλα, μια επιστροφή στους αγαπημένους μου φίλους και συνεργάτες, αυτούς που με πίστεψαν και στους outsiders που υπήρξαν πάντα οι ήρωές μου στη ζωή και στις ταινίες, και με συνόδευσαν σε αυτό το walk on the wild side που λέγεται σινεμά».

Στο 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα προβληθούν οι πέντε μεγάλου μήκους ταινίες του διεθνούς φήμης έλληνα σκηνοθέτη: Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά (1999) σε επετειακή ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια για τα 25 χρόνια από την πρώτη προβολή, Αληθινή Ζωή (2004) σε επετειακή ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια για τα 20 χρόνια από την πρώτη προβολή, Στρέλλα (2009) σε ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια, Xenia (2014) και Dodo (2022), αλλά και μικρού μήκους ταινίες του που δεν έχουν προβληθεί ξανά στην Ελλάδα. Στον πυρήνα των ταινιών του βρίσκονται οι στενοί δεσμοί που δημιουργούμε με τους γύρω μας, αλλά και οι εμπειρίες και τα βιώματα που ορίζουν την ύπαρξή μας. Η συμπερίληψη, η αποδοχή του διαφορετικού, η μετανάστευση και η ενσωμάτωση, η ανάγκη οικοδόμησης της προσωπικής ταυτότητας, η σύγκρουση με τις στερεοτυπικές προκαταλήψεις, καθώς και το παράλογο της ζωής και η διαφυγή του ονείρου, είναι ορισμένες από τις θεματικές που συναντούμε στο έργο του Πάνου Χ. Κούτρα.

Στη διάρκεια του Φεστιβάλ, μία ολόκληρη ημέρα θα είναι αφιερωμένη στον Πάνο Χ. Κούτρα. Το Φεστιβάλ, σε συνεργασία με το Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και το Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, θα πραγματοποιήσει προβολές, συζητήσεις και workshops για φοιτητές, ενώ το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει σπάνιες μικρού μήκους ταινίες του αγαπημένου δημιουργού.

Επίσης, ο Πάνος Χ. Κούτρας θα παραδώσει masterclass με επίκεντρο την queer ταυτότητα στο σινεμά του, στο πλαίσιο της ενότητας Iconic Talks powered by Mastercard. Ο καταξιωμένος έλληνας κινηματογραφιστής θα συζητήσει, μεταξύ άλλων, με το κοινό του Φεστιβάλ για τις άγνωστες πτυχές του έργου του, τις πολύτιμες εμπειρίες του από τα σχεδόν 25 χρόνια διαδρομής στον ελληνικό κινηματογράφο, τις queer αναπαραστάσεις στις ταινίες του, καθώς και τις επιρροές και τις αναφορές που έχουν διαμορφώσει τη σκηνοθετική του ματιά.

Το περιοδικό του Φεστιβάλ Πρώτο Πλάνο θα μεταμορφωθεί σε φανζίν και θα είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στον Πάνο Χ. Κούτρα.

Λίγα περισσότερα λόγια για τον Πάνο Χ. Κούτρα

Ο Πάνος Χ. Κούτρας γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Κινηματογράφο στο London Film School και στη Σορβόννη 1. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και στο Παρίσι. Το 1995 ίδρυσε την εταιρεία παραγωγής 100% Synthetic Films. Οι ταινίες του έχουν προβληθεί στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του εξωτερικού και έχουν αποσπάσει πλήθος τιμητικών διακρίσεων και βραβείων. Πιο συγκεκριμένα, Η Επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Φανταστικού Κινηματογράφου στο Σίτζες, η Αληθινή Ζωή έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο, η Στρέλλα συμμετείχε στο τμήμα Panorama της Μπερλινάλε, τo Xenia συμμετείχε στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα των Καννών, ενώ το Dodo προβλήθηκε επίσης στις Κάννες, στο ειδικό τμήμα Cannes Premiere.

Οι ταινίες του αφιερώματος

• Dodo (2022)
  • Παίζουν: Σμαράγδα Καρύδη, Άκης Σακελλαρίου, Νατάσα Εξηνταβελώνη, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Πολύδωρος Βογιατζής, Άγγελος Παπαδημητρίου, Νίκος Γκέλια, Μαριέλλα Σαββίδου, Τζεφ Μοντάνα, Κρις Ραντάνοφ, Άννα Τζωρτζίκια, Τζώρτζης Παπαδόπουλος, Ahmad Kontar, Jomana Alhasan
  • Ένα ντόντο, είδος πουλιού που έχει εκλείψει εδώ και 300 χρόνια, εμφανίζεται ξαφνικά έξω από την Αθήνα, στο κτήμα μιας πρώην πλούσιας οικογένειας που μετράει αντίστροφα τα δύο κρίσιμα 24ωρα μέχρι τον γάμο της κόρης τους με έναν πλούσιο κληρονόμο. Τα όρια ανάμεσα στη λογική και την τρέλα θα δοκιμαστούν και η κατάσταση θα βγει εκτός ελέγχου.
• Xenia (2014)
  • Παίζουν: Κώστας Νικούλι, Νίκος Γκέλια, Άγγελος Παπαδημητρίου, Γιάννης Στάνκογλου, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Ρομάνα Λόμπατς, Πάτι Πράβο
  • O Ντάνι και ο αδελφός του, ο Οδυσσέας, 16 και 18 ετών αντίστοιχα, μετά τον θάνατο της Αλβανής μητέρας τους ξεκινούν ένα ταξίδι από την Κρήτη έως τη Θεσσαλονίκη, με σκοπό να βρουν τον Έλληνα πατέρα τους, ο οποίος τους εγκατέλειψε όταν ήταν ακόμη παιδιά. Ξένοι στην ίδια τους τη χώρα, είναι αποφασισμένοι να τον πείσουν να τους αναγνωρίσει, προκειμένου να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά και να συμμετάσχουν σ’ ένα τηλεοπτικό talent show που θα τους εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή. Στη διαδρομή θα έρθουν αντιμέτωποι με όλα όσα τους ενώνουν, την αγριότητα της εφηβείας, ένα όνειρο που πρέπει πάση θυσία να γίνει πραγματικότητα και μια Ελλάδα που αρνείται να τους ακολουθήσει.
• Στρέλλα (2009)
  • Παίζουν: Μίνα Ορφανού, Γιάννης Κοκιασμένος, Μίνως Θεοχάρης, Μπέττυ Βακαλίδου, Άκης Ιωάννου, Αργύρης Καβίδας, Κώστας Σειραδάκης, Γιώργος Μάζης
  • O Γιώργος, 48 ετών, αποφυλακίζεται έπειτα από 15 χρόνια εγκλεισμού για έναν φόνο που διέπραξε στο χωριό που γεννήθηκε. Το βράδυ της αποφυλάκισής του, διανυκτερεύει σ’ ένα φτηνό ξενοδοχείο στην Ομόνοια. Εκεί γνωρίζει τη Στρέλλα, μια όμορφη νεαρή τρανσέξουαλ πόρνη. Κάνουν έρωτα και δεν αργούν να ερωτευτούν. Οι λογαριασμοί με το παρελθόν όμως είναι ακόμα ανοιχτοί, και μια άλλη «φυλακή» τον περιμένει. Μαζί με τη Στρέλλα, θα πρέπει να βρουν τον δρόμο προς την έξοδο.
• Αληθινή ζωή (2004)
  • Παίζουν: Νίκος Κουρής, Μαρίνα Καλογήρου, Θέμις Μπαζάκα, Χρήστος Διαμαντής, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Μαρία Πανουργιά, Ανά Μουγκλαλίς
  • Ο Αρης Καλλιγάς, 27 ετών, επιστρέφει στην Αθήνα στο πατρικό του σπίτι, το οποίο είναι διάσημο τόσο για την εκθαμβωτική του θέα στην Ακρόπολη όσο και για την πισίνα του, τη βαθύτερη στην Ευρώπη. Είναι αποφασισμένος να λύσει το μυστήριο που τυλίγει την οικογένειά του. Ένα βράδυ, ύστερα από ένα τρακάρισμα, θα συναντήσει την Αλεξάνδρα και θα ερωτευτούν παράφορα. Η μητέρα του, όμως, η ακαταμάχητη κα Καλλιγά, θα προσπαθήσει να τους σταματήσει με κάθε τρόπο. Σε μια πόλη που παραπαίει ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, ο Άρης πρέπει να βρει πού κρύβεται η αληθινή ζωή.
• Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά (1999)
  • Παίζουν: Γιάννης Αγγελάκης, Χρήστος Μάντακας, Θέμις Μπαζάκα, Μύριαμ Βούρου, Γρηγόρης Πατρικαρέας, Μιχάλης Πάντος, Ρουμπίνη Βασιλακόπουλου, Τζένη Μπαλατσινού, Δωροθέα Μερκούρη, Κλειώ Χατζηστεφάνου
  • Το 2000 ένα τρομερό γεγονός συνταράζει την Αθήνα: ένα τεράστιο κομμάτι μουσακά εμφανίζεται στους δρόμους σκορπίζοντας τον πανικό και τον θάνατο. Όλοι αναρωτιούνται τι συμβαίνει πραγματικά, τι είναι, από πού ήρθε, γιατί και πώς. Εκτός από την Τάρα και μια ομάδα ετερόκλητων ανθρώπων που είναι πεπεισμένοι ότι πρέπει να το συναντήσουν…

Περισσότερες πληροφορίες