Ημερομηνία Δημοσίευσης: 08/09/2014
Της δημοσιογράφου Εύας Μαρά
ΑΝΤΙΓΟΝΗ: ΜΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΑΤΙΑ
“Ο Πολιτισμός είναι καλός, μόνον όταν τον χρειάζονται”
Παύλος Δανελάτος: Σκηνοθέτης, Ηθοποιός, Δάσκαλος Υποκριτικής, Διευθυντής Σπουδών της Ανωτέρης Σχολής Θεάτρου «Ανδρέας Βουτσινάς», Ιδρυτής του Θεάτρου Λύκη Βυθού
Γεννημένος στην Πάτρα, απόφοιτος της φιλοσοφικής σχολής των Ιωαννίνων, καθώς και της δραματικής σχολής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, ο διακεκριμένος σκηνοθέτης – ηθοποιός Παύλος Δανελάτος (σκηνοθέτης που δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη δύναμη του λόγου του κειμένου) θα διαγράψει μια μακράν, επιτυχή και αξιοπρεπή πορεία στην τέχνη, την οποία συνεχίζει να υπηρετεί ως ένας εκ των πιστών, σεμνών και άξιων υπηρετών της μέχρι και σήμερα.
Ο σκηνοθέτης με το μοναδικό, ιδιαίτερο σκηνοθετικό του ύφος – έχοντας, ήδη, πολλές αξιόλογες επιτυχίες στο ενεργητικό του – θα τολμήσει μια πρωτότυπη, εκμοντερνισμένη εκδοχή της διαχρονικής “Σοφόκλειας Αντιγόνης” διανθισμένη με εμβόλιμες πινελιές από “Ισμήνη” του Ρίτσου και “Αντιγόνη” του Ανούιγ συμπράττοντας με τη νεοσύστατη ομάδα θεάτρου της “Σιωπής¨” ή αλλιώς “Οmerta” – την οποία διευθύνει.
Κύριε Δανελάτε, ποιο αποτέλεσε το έναυσμα για την ενασχόλησή σας με την τέχνη της υποκριτικής και της σκηνοθεσίας;
Για όσους με γνώριζαν ήταν μαι έκπληξη η έκθεσή μου στη σκηνή. Είμαι ο πιο κλειστός άνθρωπος που ξέρω. Παλεύω καθημερινά με τα σκοτεινά μου βάθη και μόνο μου όπλο είναι το θέατρο. Οπότε μιλάμε για θεραπεία.
Πώς θα προσδιορίζατε την τέχνη του θεάτρου;
Το θέατρο μπορεί να είναι τα πάντα και τα πάντα μπορούν να είναι θέατρο, οπότε θα έλεγα ότι το θέατρο ορίζεται από την μοναδικότητά του ως η μόνη “ολική” τέχνη που επιπροσθέτως μπορεί και να χωνεύει όλες τις άλλες τέχνες.
Ηθοποιός – σκηνοθέτης… ποιες ιδιαίτερες απαιτήσεις εκτιμάτε ότι έχει η τέχνη της σκηνοθεσίας από την υποκριτική;
Δεν ξέρω. Πιστεύω ότι ο σκηνοθέτης είναι πολλές ιδιότητες μαζί. Εγώ για κακή μου τύχη είμαι πιο πολύ δάσκαλος. Νομίζω πάντως ότι το θέατρο είναι κυρίως ο ηθοποιός. Όλα τα άλλα συμπεριλαμβανομένου και του σκηνοθέτη είναι δευτερεύοντα. Καμιά παράσταση δεν μπορεί να σταθεί χωρίς καλούς ηθοποιούς. Όποια αισθητική και να έχει μια παράσταση δεν μπορώ να την ανεχτώ αν είναι άθλιοι η ηθοποιοί της.
Με ποιο κριτήριο προχωρείτε στην επιλογή των έργων που σκηνοθετείτε;
Θέλω να κάνω συνεχώς διαφορετικά πράγματα. Βαριέμαι εύκολα, κυρίως τον εαυτό μου κι αυτά που κάνω…
Ποιες δυσκολίες ενείχε η άκρως τολμηρή προσπάθεια μιας “εκμοντερνισμένης” απόδοσης μιας πλέον απαιτητικής τεχνικά τραγωδίας – όπως η “Αντιγόνη” – από εσάς και μια νεοσύστατη ομάδα θεάτρου, την “Omerta”;
Δουλεύω πάντα καλύτερα με νέους ανθρώπους. Έχω συνηθίσει από τη δραματική σχολή του Βουτσινά, έτσι μάλιστα ανανεώνομαι κι ο ίδιος. Η κύρια δυσκολία ήταν η ισορροπία που πιστεύω ότι είναι το σημαντικότερο για να μη γίνει ένα έργο αδιάφορο στο θεατή. Εσύ μπορεί να έχεις ένα σωρό ωραίες ιδέες αλλά το όλο εγχείρημα να είναι απλά μια σκηνική ηλιθιότητα. Πιστεύω πολύ στη δουλειά και στην τεκμηρίωση. Αν καταλάβουν όλοι οι συντελεστές τι θες και δουλέψουν σκυλίσια, θα το εκτιμήσει και θα το καταλάβει και το κοινό.
Γιατί επιλέξατε να σκηνοθετήσετε τη συγκεκριμένη αρχαία τραγωδία και όχι κάποιαν άλλη;
Γιατί τη θεωρώ άκρως επαναστατική, ειδικά σήμερα, και ειδικά στην Ελλάδα του μηδέν και του τίποτα, και ειδικότερα για τον παραλογισμό της εξουσίας που δε διστάζει να σε πεθαίνει σαν πολίτη και σαν λαό γιατί απλά “έτσι πρέπει να γίνει¨. Σήμερα που η χώρα μου ζει την πολιτική αλητεία στο έπακρο η Αντιγόνη έρχεται και λέει: Έτσι είναι η εξουσία, μπορεί να κάνει και να σκέφτεται ότι θέλει…”
Οι διάσπαρτες εμβόλιμες πινελιές από την “Ισμήνη” του Ρίτσου, τους “Επτά επί Θήβας” καθώς και την “Αντιγόνη” του Ανούιγ ενίσχυσαν τη δύναμη του λόγου, στην οποία ως σκηνοθέτης δίνετε πάντα ιδιαίτερη βαρύτητα – ως γνωστόν!
Ναι είναι αλήθεια αυτό, δίνω πολύ σημασία στο λόγο. Η αρμονική συνεύρεση με τον Αισχύλο τον Ανούιγ και τον Ρίτσο απλά αποδεικνύει ακόμα μια φορά ότι η Αντιγόνη είναι ένα αριστούργημα.
Υπάρχουν, πιστεύετε, ρεύματα σκηνοθετικά στην τέχνη;
Πιστεύω ότι οι εποχές των ρευμάτων και των κινημάτων έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Νομίζω πως πλέον μιλάμε για ατομικές αποκλίσεις και μοντέρνες μίξεις παλαιότερων ρευμάτων (που κι εκείνα αμφισβητούνται).
Πώς αξιολογείτε το επίπεδο του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου; Υπάρχει νέο αίμα που θα σηματοδοτήσει το μέλλον του ελληνικού θεάτρου;
Πιστέψτε με υπάρχουν μεγάλα ταλέντα κυρίως ηθοποιοί αλλά και σκηνοθέτες και σκηνογράφοι και μουσικοί και χορευτές κλπ. Πιστεύω πολύ στον Έλληνα καλλιτέχνη αλλά νομίζω ότι έχει πρόβλημα με την τεμπελιά του. Οι νέες γενιές ξέρουν περισσότερα, και πιστεύουν περισσότερο στη δουλειά. Εγώ ελπίζω.
Ποιος ο ρόλος του θεάτρου σε δίσεκτους και δυσχερείς καιρούς, όπως αυτούς που διανύουμε ως λαός;
Σε τέτοιες εποχές έχει παρατηρηθεί ότι το θέατρο κόβει περισσότερα εισιτήρια. Είναι λοιπόν ένα καταφύγιο μάλλον. Πολύς κόσμος στις εκκλησίες και στα θέατρα…
Σε ποιο βαθμό έχει πληγεί το ελληνικό θέατρο από την καθεστηκυία οικονομική κρίση;
Το θέατρο έχει πληγεί από την αδιαφορία της εξουσίας για τον πολιτισμό. Είναι το πρώτο που κόβουν ως αχρείαστο και το τελευταίο που φροντίζουν ως αναγκαίο. Είδατε τι υποκριτικό πανηγύρι έχει στηθεί στην Αμφίπολη; Μέχρι και οι αρχαιολόγοι φωνάζουν. Ο πρωθυπουργός μας πήγε ο ίδιος να δει (τι να δει άραγε) και ενώ ξεθάβουν έναν τάφο εκεί προσπαθούν φανερά να θάψουν όλα τα άλλα που καθημερινά μας πετάνε με κρυφά φτυάρια. Ο πολιτισμός είναι καλός μόνο όταν τον χρειάζονται.
Επόμενο καλλιτεχνικό σας βήμα;
Δεν ξέρω, κάτι διαφορετικό που δεν το έχω βρει ακόμα. Η κύρια απασχόλησή μου εξακολουθεί να είναι η διδασκαλία στη σχολή του Βουτσινά.
Ποιο το προσωπικό σας όραμα για το ελληνικό θέατρο;
Κανένα όραμα δεν έχω για το ελληνικό θέατρο. Θα ήθελα να μείνω στη μνήμη των μαθητών μου σαν καλός δάσκαλος.
Εν κατακλείδι, κύριε Δανελάτε, δώστε μας το προσωπικό σας μότο.
Να είσαι πάντα σίγουρος ότι οι πράξεις σου είναι περισσότερες από τα λόγια σου.
