Thessaloniki PhotoBiennale 2021
17 Δεκεμβρίου 2021 έως 20 Φεβρουαρίου 2022
MOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Ώρες λειτουργίας:
Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 10:00 – 18:00
Πέμπτη: 12:00-20:00
Στο πλαίσιο: Πρωτοβουλία 1821-2021
Γιατί το μόνο που έχω είναι τραγούδια της Λύτρωσης»
Bob Marley, «Redemption Song»
Στους «Βυρωνικούς Ήρωες» δεν αποτολμώ έναν Delacroix ή έναν Géricault με σύγχρονη καλλιτεχνική αίσθηση και τεχνολογία: όπως ο Delacroix και ο Géricault, ξαναστήνω μια ονειρική σκηνή σε έναν κόσμο φανταστικό που κάπου όμως υπάρχει, με συνεπαρμένα από τον ρομαντισμό άτομα που ζουν τη στιγμή του ρόλου που τα καταβάλλει.
Στο προαιώνιο παιχνίδι που μεταβάλλει τις σκιές σε γίγαντες και τους ψιθύρους σε δράκους, τη δειλία σε θάρρος και την τόλμη σε ηρωισμό, όλα αποκτούν νόημα και σκοπό καθώς το σκοτάδι γεμίζει με τα πιο όμορφα μοτίβα της ιστορίας των ανθρώπων. Ο έρωτας και ο θάνατος, η τιμή και η ταπείνωση, η διεκδίκηση και η εκδίκηση, διαδέχονται το ένα το άλλο κατρακυλώντας τους αιώνες, όπως πάντα και παντού, δέσμια στην Ανάγκη του αναπόφευκτου. Οι μοιραίοι όμως ήρωες αντιμετωπίζουν τη μοίρα, σχίζουν τα μοτίβα της διασχίζοντας τις στοιβάδες της ύπαρξης και αλλάζουν το πεπρωμένο. Όντως το αλλάζουν; Ποιος έχει χρόνο να νοιαστεί για κάτι τέτοιο; Η ζωή και ο χρόνος μάς προσπερνά, και η ιστορία καθώς ξεμακραίνει αλλάζει με τις διάφορες προοπτικές. Ωστόσο, η μαγική στιγμή, έστω και μιας στιγμιαίας Ελευθερίας, έχει πλέον βιωθεί και έχει γίνει συνείδηση.
Το ανάγνωσμα του ήρωα που απελευθερώνει τις ψυχές των αναγνωστών του είναι ιαματικό. Η φυλακισμένη μοίρα γεύεται το όνειρο του πάθους που ξυπνά ζωτικά τον πόθο για το άπιαστο. Το εγκλωβισμένο στη ρουτίνα του πολιτισμού παιδί που μεγαλώνει θα δραπετεύει κάθε βράδυ με τον σούπερ ήρωά του πάνω από τις σκεπές της πόλης, ταξιδεύοντας σε τόπους μακρινούς.
Δεν είναι τυχαίο που ακόμη στις μέρες μας οι πειρατές και οι βρικόλακες και οι υπερήρωες συνεπαίρνουν το κοινό και τις νέες γενιές. Την εποχή που τους συνέλαβε ο Βύρωνας μέσα από παραδόσεις των Βαλκανίων και τους έκανε μόδα στο Λονδίνο και σε όλο τον κόσμο, οι μουσικοί συνθέτες και οι ζωγράφοι των καταπιεσμένων από την Ιερή Συμμαχία χωρών αγκάλιασαν αυτούς τους ήρωες και τους υιοθέτησαν στις δικές τους δημιουργίες. Όπερες, θεατρικά και ζωγραφικά έργα αναπαρήγαν τους βυρωνικούς ήρωες και έγιναν τα διεθνή σύμβολα και η κρυφή της τέχνης γλώσσα που αγνοούσε η μιλιταριστική και περιορισμένη πνευματικά ηγεσία της τότε Ευρώπης.
Λυδία Βενιέρη
2018
Λυδία Βενιέρη (GR)
Tο καινοτόμο έργο της Λυδίας Βενιέρη ταιριάζει υπέροχα με παραδόσεις χιλιετιών που αντιπροσωπεύουν εικαστικά τους ήρωες και τις ηρωίδες μιας κοινωνίας, στο πλαίσιο των δικών τους μνημείων και επιτευγμάτων. Όμως η καλλιτέχνις δεν χρησιμοποιεί καμβά ή ψηφίδες ή πέτρα. Τα μέσα έκφρασής της είναι σύγχρονα και εξαιρετικά δημιουργικά. Και το έργο της εμπεριέχει μια πρόσθετη διάσταση, διότι οι ήρωές της είναι οι ίδιοι δημιουργήματα ενός αυθεντικού ήρωα του 19ου αιώνα – του George Gordon Noel Byron.
Η ποίηση του Λόρδου Βύρωνα είναι δυνατή σε ρυθμό, μουσική και εικόνες και η Λυδία ζωντανεύει τους ήρωες και τις ηρωίδες του με ένα πρωτότυπο όραμα. Πολλές από τις εικόνες που χρησιμοποιεί ως φόντο για τους ήρωες αυτούς προέρχονται από πραγματικές αναπαραστάσεις εποχής ελληνικών και οθωμανικών τοποθεσιών. Αλλά τις έχει μετατρέψει σε παλλόμενα θεατρικά σκηνικά. Μέσα σε ετούτα τα υποβλητικά περιβάλλοντα τοποθετεί προσεκτικά τον θίασο: παιδιά και νεαροί με πολύχρωμες φορεσιές, φωτογραφημένοι δίνοντας μία φρέσκια, προσωπική ερμηνεία των ηρώων. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι μια ζωηρή, έντονη ενίσχυση της δυναμικής εικονογραφίας του Βύρωνα μέσα από τον ιδιαίτερο φακό της Λυδίας.
Τον ηρωισμό και τη θυσία του ίδιου του Λόρδου Βύρωνα θυμούνται πολύ καλά στην Ελλάδα. Εκεί, η ενίοτε σκανδαλώδης φήμη του ξεχνιέται ή παραβλέπεται. Είναι ένας γνήσιος ήρωας που φθάνει στην Ελλάδα έτοιμος να δώσει τη ζωή του για την ελευθερία του λαού της. Δρόμοι και γειτονιές παίρνουν το όνομά του. Ένα σημαντικό μνημείο στην Αθήνα είναι αφιερωμένο σε εκείνον. Αναφέρεται στις λαϊκές παραδόσεις. Καμία ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης δεν είναι πλήρης χωρίς μια συζήτηση για τον ρόλο του. Ο Βύρων έδωσε στον ελληνικό Αγώνα κύρος και αξιοπιστία. Η Ελλάδα τού έδωσε μια μόνιμη θέση στο πάνθεον των ηρώων της.
Τα βουνά το μεγάλο Μαραθώνα θωράνε,
Κ’ η αθάνατη βλέπει τα πελάγη κοιλάδα.
Εδώ πέρα μονάχος συλλογιόμουν πώς νάναι
Θα μπορούσε και πάλε μια ελεύτερη Ελλάδα!
Γιατί πώς να κοιτάζω το Περσάνικο μνήμα,
Και να λέγω πως είμαι της σκλαβιάς κ’ εγώ θύμα!
Λόρδος Βύρωνας, «Τα νησιά της Ελλάδας» (μτφρ. Αργύρης Εφταλιώτης)
Robert A. McCabe
Τιμή εισιτηρίου
Γενική είσοδος: 4 €
Ισχύουν μειωμένα εισιτήρια και ατέλειες.
